Türkiye, dünyanın en büyük hurda ithalatçısı konumunda bulunuyor. Bunun nedeni de Türk demir-çelik sektörünün yapısından kaynaklanıyor. Türkiye’de demir-çelik üretiminin yüzde 70’i elektrik ark ocaklarıyla yapılıyor.
Türkiye’nin ihracatında üçüncülüğü elinde bulunduran demir-çelik sektörü, aynı sırayı ithalat ve dış ticaret açığında da elde etti. Demir-çelik aslında kendi içinde ithalatın gizli şampiyonunu barındırıyor. Ayrı bir kalemde değerlendirilmediği için hurda, Türkiye’de ithalat rakamlarını demir-çelik üzerinden yükseltiyor. Türkiye, dünyanın en büyük hurda ithalatçısı konumunda bulunuyor. Bunun nedeni de Türk demir-çelik sektörünün yapısından kaynaklanıyor. Türkiye’de demir-çelik üretiminin yüzde 70’i elektrik ark ocaklarıyla yapılıyor.
2010’DA EN ÇOK İTHAL EDİLEN ARA MAL
Basitçe bir anlatımla elektrik ark ocakları hurdanın içine dökülüp, kapağının kapatılmasının ardından yüksek ısı yaratan elektrik enerjisiyle eritilmesiyle demir-çelik üretiyor. Elektrik ark ocaklarına dayalı demir-çelik üretimi, Türkiye’nin düşürmeye çalıştığı ara malı ithalatının da en büyük kalemini oluşturuyor. Hurda, 2010’da en çok ithal edilen ara malı oldu. Aynı yıl dış ticaret açığının yüzde 10’unu tek başına gerçekleştirdi. Yılın ilk 10 ayında hurda ithalatı 7.9 milyar doları aştı. Mevcut haliyle Türkiye’nin hurdaya bağımlılığı da yakın bir tarihte sona erecek gibi gözükmüyor. Ekonomi Bakanlığı’nın projeksiyonlarına göre de 2015’te Türkiye’nin hurda ihtiyacı 34 milyon tona ulaşacak. İthalat faturasının yükselmesinin bir nedeni de entegre demir-çelik üretimi tesislerinin Türkiye’nin ihtiyaçlarına yetmemesinden kaynaklanıyor. Son 10 yıla bakıldığında hammadde fiyatları genel olarak arttı. Dikey entegre olmak, demir-çelik üretiminde büyük maliyet avantajı sağlıyor. Türkiye’nin mevcut entegre tesislerinin bir açmazı da yine hammaddeden kaynaklanıyor.
ABD VE RUSYA’YA BAĞIMLIYIZ
Türkiye, demir-çelik üretiminde Çin’in çok gerisinde olmasına rağmen Çin’den bile fazla hurda ithal ediyor. Bu konuda ise iki ülkeye bağımlılığı devam ediyor. ABD ile Rusya, Türkiye’nin hurda ihtiyacının yarıya yakınını karşılıyor. En büyük alıcı olmasına rağmen Türkiye’nin dünya hurda piyasasında herhangi bir söz hakkı bulunmuyor. Fiyat üzerinde etkisi yok. Türk şirketleri hurda bağlantılarını toplu alımla yapmıyor. Bu da piyasanın oluşumunda Türkiye’nin gücünü sıfıra indiriyor.
100 BİN KİŞİYE BEDEL ELEKTRİK
Elektrik ark ocakları, bu sırada kullandıkları elektrikle sanayi sektöründe enerji tüketiminin yüksekliğinde de ciddi oyunculuğu ellerinde tutuyorlar. Bir elektrik ark ocağı, hurdayı eritirken 100 bin nüfuslu bir şehrin ihtiyacını karşılayacak kadar elektrik tüketiyor. Modern bir ark ocağında 150 ton hurdayı eritmek için 1.5 saat boyunca elektrik vermek gerekiyor. Hurda fiyatları halen türüne ve geleceği ülkeye göre ton başına 425 ile 440 dolar arasında değişiyor.
HT
. . .
İçerik sadece atıfta bulunularak yayınlanabilir: Sivas İş Dünyası. Editöryal görüş, yazarın görüşüne aykırı olabilir.
