Yeni teşvik paketinde ‘Stratejik Yatırımlar’ kapsamına hiçbir yerli otomotivci giremedi, yabancının gelmesi zor.19 Haziran’da Resmi Gazete’de yayımlanıp yürürlüğe giren ‘yeni teşvik paketi’ otomotiv sektörü için tam bir hayal kırıklığı oldu. Stratejik sektörler içinde olduğu açıklanmasına rağmen otomotivde hiçbir şirket en büyük teşviklerin verildiği ‘stratejik yatırımlar’ kapsamına giremedi.
Teşvikten yararlanmak için üretilecek modelin ithalattan az sayıda olması ve yatırımla en az yüzde 40 maliyet avantajı sağlaması isteniyor.Bu iki madde hem Türkiye’deki mevcut yatırımların hem de potansiyel gelecek yatırımların teşvikten yararlanmasını engelliyor.
HAZİRAN ayında Resmi Gazete’de yayınlanıp yürürlüğe giren ‘yeni teşvik paketi’ otomotiv sektörü için tam bir hüsran oldu. Stratejik sektörler içinde olmasına rağmen neredeyse hiçbir otomotiv şirketi en büyük teşviklerin verildiği ‘Stratejik yatırımlar’ kapsamına giremedi. Bunun en büyük nedeni teşvikten yararlanmak isteyen şirketlere getirilen ‘Yatırım konusu ürünle ilgili yurtiçi toplam üretim kapasitesinin ithalattan az olması’ şartı. Ayrıca ‘Bakanlıkça belirlenecek esaslar çerçevesinde belge konusu yatırımla sağlanacak katma değerin asgari yüzde 40 olması’ şartı da böyle bir katma değeri yaratması mümkün olmayan sektör için ikinci yıkıcı unsur oldu.
B, C ve hafif ticari araç
Türkiye’de otomotiv sektöründe bugün sadece küçük (B sınıfı) orta (C sınıfı) ve hafif ticari araç sınıfında üretim yapılıyor. Türkiye’de üretim yapan firmalarda yeni yatırımlarını bu sınıflarda gerçekleştiriyor. Ama bu 3 sınıftaki üretim ithalatın çok üstünde olduğu için firmalar otomatik olarak ‘stratejik yatırımlar’ kapmasına giremiyor. Bu kapsamda şu an için bir tek Hyundai Assan’ın 2013 yılında Türkiye’de üreteceği minik (A) sınıftaki modelde bu teşvikten yararlanabileceği ortaya çıkıyor. Ancak bu firmanın da yüzde 40 asgari katma değer şartını yerine getiremeyeceğinden büyük yatırımlar teşviğine başvurduğu belirtiliyor. Hyundai Assan’ın her şeye rağmen hükümete başvurup, ‘Stratejik yatırımlar’ kapsamına girmek için de girişimlerde bulunacağı da ifade ediliyor.
4x4 üreten teşviği kapar
‘Stratejik yatırımlar’ maddesi ‘büyük ve öncelikli yatırımlar’ maddelerine göre çok önemli destekleri beraberinde getiriyor. Öncelikli ve büyük yatırım maddelerinde bölge farkına bakılırken, ‘stratejik yatırımlar’da bölge farkı gözetilmiyor. Yani ‘Gümrük vergisi muafiyeti’, ‘KDV istisnası’, ‘Vergi indirimi’, ‘Yatırım yeri tahsisi’, ‘Faiz desteği’, ‘KDV iadesi’, ‘Gelir vergisi stopajı desteği’ ve ‘Sigorta primi’ desteği en üst seviye olan 6’ncı bölge kapsamında değerlendiriliyor. Otomotiv sanayi ağırlıkta olarak birinci ve ikinci bölgede olduğu için ‘Stratejik yatırımlar’ dışındaki diğer teşvikler sektöre çok büyük imkanlar sağlamıyor. ‘Stratejik yatırımlar’ maddesinden ancak Türkiye’de B, C ve hafif ticari araç sınıfının dışında araç üretip, yatırım yapacak firmalar yararlanabilecek. Yani bir başka değişle 4x4, lüks araç üreten firmalar Türkiye’ye gelirse bu teşvikleri alacak.
‘Stratejik’ olmak için ne gerekiyor
YENİ teşvik paketinin 8’inci maddesine göre;
(1) Aşağıda yer alan kriterlerin tamamını birlikte sağlayan, ithalat bağımlılığı yüksek ürünlerin üretimine yönelik yatırımlar stratejik olarak değerlendirilir.
a- Asgari sabit yatırım tutarının 50 milyon TL’nin üzerinde olması.
b- Yatırım konusu ürünlü ilgili yurtiçi toplam üretim kapasitesinin ithalattan az olması.
c- Bakanlıkça belirlenecek esaslar çerçevesinde belge konusu yatırımla sağlanacak katma değerin asgari yüzde 40 olması.
ç- Yatırım konusu ürünle ilgili olarak son bir yıl içerisinde gerçekleşen toplam ithalat tutarının 50 milyon doların üzerinde olması.
(2) Yurt içinde üretimi olmayan ürünlerin üretimine yönelik yatırımlarda birinci fırkanın (ç) bendi hükmü aranmaz.
Teşvikte ne avantajlar var
. . .
İçerik sadece atıfta bulunularak yayınlanabilir: Sivas İş Dünyası. Editöryal görüş, yazarın görüşüne aykırı olabilir.
