İMES OSB, KOBİ'lerin Dünya İle Rekabetine Güç Katıyor
İMES OSB Yönetim Kurulu Başkanı Süheyl Erboz ile gerçekleştirdiğimiz röportajımızı sizlerle paylaşıyoruz.
İMES OSB Yönetim Kurulu Başkanı Süheyl Erboz ile gerçekleştirdiğimiz röportajımızı sizlerle paylaşıyoruz.
İMES OSB son yıllarda Türkiye’de kurulmuş birçok yönüyle farklı konsept bir organize sanayi bölgesi projesi…İMES OSB’nin kuruluş amacı, metrekaresi, parsel sayısı, hali hazırda faaliyette olan fabrika sayısı, inşaatı devam eden fabrika sayısı ve boş parsel alanları hakkında bilgi alabilir miyiz?
İMES Küçük Sanayi Sitesi’ndeki işletmelerin mevcut iş yerlerine sığmamalarından doğan bir ihtiyaçla 1997 yılında Kocaeli Dilovası’nda İMES OSB projesi başlatıp, 3.000.000 m2 arazi üzerine kurulan İMES OSB’ de muhtelif büyüklüklerde 214 adet fabrikayla üretim yapılmasını planladık. Bunlardan 82 adeti, inşaatlarını tamamlayıp, üretime geçmiş olup, 74 adetinin de yer tahsisi yapılmış, fabrika inşaatları devam eder haldedir. İstanbul’da faaliyette olan İmes Sanayi Sitesi’nin, mevcut firmaların ihtiyaçlarına cevap verememeye başlamasıyla, bu firmalara daha modern, büyük ve yeterli altyapıya sahip fabrikalar kazandırma amacıyla İMES OSB projesi başlamıştır.
İmes Sanayi Sitesi 1971’de kuruldu. 1976’da temeli atıldı. 1986 yılında hizmete açıldı ve devletin kredi desteğiyle yapıldı. İmes Sanayi Sitesi’nde en büyük iş yeri 600m2… 600-300-200- 100m2 şeklinde devam ediyor. 1986’da açıldıktan sonra Karaköy, Hasköy ve Fener gibi semtlerde 40-50-60m2 yerlerde 2-3kw elektrikle çalışan arkadaşlarımız buraya gelince, işlerini süratle geliştirdiler ve devamında on yıl gibi kısa bir dönemde buraya sığmamaya başladılar. Bizim görevde olduğumuz dönemde başladı bu sıkıntılar… Ben burada ilk görevime 1980 yılında başladım. 2010 yılına kadar muhtelif aralıklarla 15-16 yıl gibi bir süre başkanlık görevi yaptım. Bahsettiğim yıllarda sanayici arkadaşlarla “İMES Sanayi Sitesi’ni nasıl büyütebiliriz” sorusuna cevap aramaya başlamıştık.
Tabi İMES Sanayi Sitesi’nin Dudullu’da büyümesi artık pek mümkün değildi. Çünkü etrafımız konut ve yerleşim alanı haline geldi. Çevremiz Modoko, fabrika bölgesi ve TEM otoyolu ile çevrili. Haliyle biz de Gebze - Kocaeli gibi bölgelere gittik. Dilovası Bölgesi’ndeki 10 bin dönüm arazinin o zamanki İmar İskan Bakanlığı tarafından sanayi bölgesi ilan edildiğini duyduk ve sanayi bakanlığına müracaat ettik. 1998 yılındaki bu müracaatımızla Sanayi Bakanlığı daha evvel orayı büyük bir sanayici grubuna tahsis etmişti. Biz de Bakanlığa “Biz küçük esnafız bize de buradan yer verin” dedik ve Sanayi Bakanlığı da bu talebimizi olumlu karşıladı. Daha önce de belirttiğim gibi biz İMES Küçük Sanayi Sitesini inşa ederken Sanayi Bakanlığı’ndan kredi desteği aldık.
Zamanın Bakanları da şimdiki Sanayi Bakanı da İMES Sanayi Sitesi’nin önemini iyi bilir. Bu nedenle de talebimize karşılık bize 3000 dönüm arazi tahsis ettiler. Böylece biz kuruluş çalışmalarına başladık. Sanayici arkadaşlardan da yoğun bir talep geldi. Tümünü karşılamak amacıyla kooperatifimizi kurduk ve çalışmaya başladık. Dilovası’nda bulunan İMES OSB’nin kurucu teşekkülü İMES Toplu İşyeri Yapı Kooperatifidir. 2000 yılında yasa çıktıktan sonra da müteşebbis heyetimizi kurduk. Yönetim kurulumuzu oluşturduk ve sicil numaramızı aldık. Böylece çalışmalarımıza başlatmış olduk.
1998 yılındaki başvurunuzdan hemen sonuç alabildiniz mi? Yoksa birkaç yıl bekletildiniz mi?
Bakanlıktan sonuç aldık ama başka nedenlerden dolayı bekletildik. Biz 2000 yılında tüzel kişiliğimizi kazandıktan sonra, plan ve projelerimize başladık. Tabi ki o dönemde bazı engellerle karşılaştık. OSB kuracağımız alanın başkalarına ruhsatlandırıldığını ve maden arama ruhsatları olduğunu öğrendik. Konuyu araştırdığımızda; o alanda bir gram toprak kaldırılmadığını, bir tane irsaliye kesilmediğini gördük. Görünürde herhangi bir faaliyet yoktu. Zaten bizim istediğimiz bölge için maden arama ruhsatı alan kişi bizlere aynen şunu ifade etti: “Benim geçim kaynağım bu, bana açıktan 5 milyon dolar para verir seniz ruhsatı iptal ettiririm” Bizim tabi böyle bir meblayı vermemiz mümkün değildi, olsa da zaten vermezdik. Neticede mahkemelerde 4 yılımız geçti. Sonuçta yasalar bizim lehimize karar verdi ve o işi de halletmiş olduk. Yalnız burada şunu belirtmeden geçemeyeceğim. Yetkili mercilerden özellikle rica ediyorum; amacı sadece fırsatçılık yaparak birilerinden haksız kazanç elde etmek olan bu tür kişi ve kuruluşlara dikkat edilsin ve sanayiciler gereksiz kişilerle muhatap olmasın. Tekrar konumuza dönecek olursak; bakanlıktan kamulaştırma yetkisi aldık. Çok az kamulaştırma yaptık, çoğu vatandaşla da el sıkışarak anlaştık.
Biliyorsunuz kamulaştırma yapmak çok zor bir olaydır. Zamanın Valisi bize sıkı sıkı tembihte bulundu. “Sakın kamulaştırmaya gitmeyin, normalde bedeli on lira olan araziyi kamulaştırdığınızda, aynı yer size 110 liraya mal olur” diye. Ama mecburduk, çünkü öyle parseller var ki veraset yoluna intikal ettiği için vatandaşın öyle bir parseli olduğundan haberi bile yoktu. Kamulaştırmaya giderken de mahkemelerde uzunca süre uğraştık. Nihayetinde ilk kazmayı 2006 yılı başında vurabildik. Bizim alanımız 215 parselden meydana geliyor. 195 tane parselin üzerinde 78 tane fabrika çalışıyor. 74 tanesi inşaat halinde. 48 tanesinin de proje çalışması devam ediyor. Geri kalan parsellerin sahipleri var. Altyapısı bitmediği için tahsis yapamıyoruz. Bitirdikçe tahsislerini yapıyoruz. Diğer OSB’lerden gerek alt yapı gerek idari olarak ciddi farklarımız var.
OSB içerisindeki fabrikalara tedarik ve yan sanayi hizmeti verecek firmalar için küçük işyeri projeleriniz de var. Bunlara neden ihtiyaç duydunuz?
Bizler İmes KSSD’de altyapı anlamında birtakım sıkıntılar yaşadık. Örneğin zaman içerisinde bir altyapı yatırımı geliyor ve bütün caddeleri kazıyorsunuz. Zaman içerisinde vatandaş kendi işletmesini geliştiriyor ve daha fazla güç çekmesi gerekiyor, trafodan kablo çekmesi gerekiyor. Hadi bir daha kazıyorsunuz. Kamu geliyor “Buradan PTT geçecek” vs. diyebiliyor. Yollara bakıyorsunuz kısa zamanda bozuluyor. Bunların olmaması için biz OSB’lerimizde bütün altyapı sistemlerimizi yerin altındaki 18 km’lik galerilerimize yerleştirdik. Biz yollarda temel stabilizenin üstüne beton yol yaptık. Şu anda 22 km kadar oldu. Bütün sanayi işletmelerinin elektrik, doğalgaz, atık suyunu uzaktan kontrol etme imkanımız var. Bunun yanında istedik ki oradaki büyük işletmelerin tedarikçileri yanında olsun ve bu gecekondu tarzında olmasın. Çünkü biz bu işe başladığımızda tüm Türkiye’deki OSB’leri gezdik, araştırdık. Ana sanayi geldiğinde hemen etrafına gecekondu şeklinde yan sanayiler geliyor. Çirkin bir yapılaşma ve kentleşmeye neden oluyor. Bu olsun istemedik. Kendi içimizde 40 dönüm alanımız vardı. Orada muhtelif büyüklüklerde 84 tane dükkan yaptık. Kısa zamanda talep gördü ve sattık.
Şu anda bildiğimiz kadarıyla döküm firmaları için hazırlamış olduğunuz imalathaneler de var. Bunların satışına başladınız mı?
Evet, başladık… 15 dönüm bir arazimiz vardı ve orası için şöyle bir şey düşündük: Daha öncede söylediğim gibi biz Makine İhtisas OSB’yiz. Makinanın ana kaynağı da dökümdür. Döküm olmazsa hiçbir şey olmaz. Döküm bizim ana girdimizdir. Dolayısıyla oradaki firmalara döküm hizmeti verebilecek modern işyerleri olsun istedik. Onlar için de 15 dönümlük yerimizi planladık. Satışı kolay olsun diye kat irtifaklarını kurduk ve tapuları da aldık. Bu şekilde orada da 15 adet dükkanı satışa sunduk. Oradaki sanayicilerin döküm ihtiyacını bu şekilde karşılamış olacağız. Orada bölgenin ve Türkiye’nin ihtiyacı karşılansın diye böyle bir hizmet verdik. Umarım buraların satışından da elde ettiğimiz karı projemize aktarabiliriz.
Mevcut projeyle ilgili konuşabileceklerimizi konuştuk. Bunun dışında İMES OSB olarak Türkiye’de farklı yatırımlarınız, yeni ilave bir organize sanayi bölgesi projeniz var mı?
Tabi ki var… Mevcut İMES OSB içerisinde yer alamayan ya da burada yatırım yapma imkanı bulamayan arkadaşların talebi üzerine, Yalova’da yeni bir OSB kurmaya karar verdik. Bunu geçtiğimiz ramazan ayı içerisinde ilan ettik ve ön talep topladık. Temmuz ayı sonuna kadar süre koyduk fakat gelen talebin bizim mevcut arazimizin üzerinde olduğunu gördük. Dolayısıyla süre dolmadan müracaatları kapattık. Bakanlığa sunduğumuz alan 300 hektar. Şu anda 160 hektar talep toplamış bulunmaktayız. Tabi biliyorsunuz 300 hektarı planlamaya vurduğunuz zaman yüzde 40, yüzde 50 kayıp olur. Dolayısıyla biz de kendimizi güvenlik altında tutmak için talepleri kapattık. Teşhir ve ilan olduktan sonra metrekare kesinleşecek ve mevcut yerimiz varsa, ki şuanda yedekte bekleyen 250 arkadaşımız var, onları da bu projeye dahil edeceğiz. Yılın sonuna kadar da o alanda müteşebbis heyeti kurup, kamulaştırma çalışmalarına başlamayı planlıyoruz.
Kuracağınız bu OSB ile Yalova da bir çekim merkezi haline gelecek. Yalova’nın kalkınmasına da katkı sunmuş olacaksınız. O bölgenin geleceği hakkında ne düşünüyorsunuz?
Yalova bölgesi, Körfez Geçiş Köprüsü trafiğe açıldıktan sonra ciddi bir ivme kazanacak. Bence Bursa, Orhangazi, Yalova arası birleşecek. Biliyorsunuz sanayi Orhangazi’de belli bir oranda mevcut. Bursa’nın kuzeyine doğruda ciddi bir yapılaşma var. Çevreyolu bitmek üzere... Gebze - Bursa – İzmir yolunun büyük bir kısmı bitti. Şuanda orada biliyorsunuz 4 tane OSB kuruldu. Ama henüz faaliyete geçen olmadı diye biliyorum. Kesin bilgi sahibi değilim. Biz beşinci olacağız. Bu düşüncemizi Sayın Valimize aktardığımızda çok heyecanla karşıladı bizi. Çünkü bizim geçmişte İMES OSB tecrübemiz var. Bunlar bizim için iyi referans olmaktadır.
Süheyl ERBOZ KİMDİR?
1948 İstanbul doğumluyum. Aslen Kastamonu Bozkurt ilçesine mensubum. 1964 Maçka Erkek Sanat Enstitüsü mezunuyum. 1964- 68 yılları arası Perşembe Pazarı’nda çıraklık ve kalfalık yaptım. 1968-70 yılları arasında askerliğimi yapmış bulunmaktayım. 1971 yılında iş hayatına ilk adımımı attım. Uzun yıllar Alarko Holding’e yan sanayi olarak bilhassa 1970 yılından itibaren 2004 yılına kadar Asansör Makinası ve Motoru imalatında bulundum. 1975 yılında da cemiyet hayatına girmiş olup, 1980 yılında İMES Sanayi Sitesi 2. Başkanlığı’nı üstlenmiş bulunmaktayım. 2010 yılına kadar bu görevi muhtelif fasılalarla yürüttüm. 1994-98 ve 1998-2002 yılları arasında da İstanbul Ticaret Odası Meclis Üyeliği görevinde bulundum. 1997 yılında başlatılan İMES OSB’nin Kurucu Başkanlığı’nı yaptım ve halen bu görevi yürütmekteyim. Evliyim iki çocuk ve üç torun sahibiyim.
. . .
İçerik sadece atıfta bulunularak yayınlanabilir: Sivas İş Dünyası. Editöryal görüş, yazarın görüşüne aykırı olabilir.