Önder Mühendislik Kurucu Ortağı Duran Önder; firmasının faaliyetleri, son dönem çalışmaları ve sektöre yönelik birtakım değerlendirmelerde bulundu. Röportajımızı sizlerle paylaşıyoruz.
Sorularımıza geçmeden önce kendinizden bahseder misiniz?
Sivas Divriği’de 1937 yılında doğmuşum. Cürek İlkokulu ve Divriği Nuri Demirağ Ortaokulundan sonra, Sivas Erkek Lisesi ile orta eğitimimi tamamladım.
1940 yıllarında faaliyete geçen Divriği Demir Madenleri Müessesesi’nin merkezi olan Cürek, bir Alman sanayi ekolü idi. 1950 yıllarında tekrar yeni yatırımları için 30 Alman mühendis ve montörgeldi. Havai hat, termik santral, maden kırıcılar gibi tesisleri kurdular. Bu gördüklerim beni Almanya’da makine mühendisliği eğitimi yapmaya imrendirdi. Ailemin desteği ve kendi azmimle birçok zorluğu aştım ve Almanya’ya gittim. Yüksek Makine Mühendisi Diplomam ve çeşitli fabrika deneyimleri ile ülkeme geri döndüm.
Önder Mühendislik, yakma sistemlerinde sektörünün lider firmaları arasında yer alıyor… Bizlere firmanın geçmişinden ve bugünlere gelişinden bahseder misiniz?
Şirketimizin kuruluşu 1974 Önder Mühendislik Bürosu’dur. İzmit’te Akbank İşhanı olarak bilinen ticari bir binanın 4. Katında genelde yurtdışından gelen işlerin çizimini yapıp, sanayideki atölyeler ile birlikte üretim yapıyorduk. 1975 yılında konusunda uzman Alman LOI endüstri fırınlarının Türkiye temsilciliğini üstlendik. Ortak olduğumuz Önder Döküm Limitet Şirketinde pik döküm imalatı yapıyor, Önder Makine Kolektif Şirketi olarak döküm parça imalatı, işlemesi yapıyor ve Sanayi Fırınları üretiyorduk. Almanya Hagen’da bulunan ve galvaniz tesislerinde konusunda gelişmiş W. Körner firmasının temsilciliğini de almamız da 1980 yılında gerçekleşti.
1983 itibari ile Önder Döküm ve Önder Makine ortaklıklarını iptal ederek Önder Mühendislik Bürosu olarak işlerimize devam ettik. 1986 yılında, Almanya’nın en önemli endüstriyel ve domestik doğalgaz donanım üreticisi Elster Kromschröder ile Türkiye temsilciliği için el sıkıştık. Elster şirketinin reküperatif yakıcılar konusunda uzman LBE’yi ve sıvı yakıtta lider Hauck şirketlerini satın almasıyla beraber, her üç markanın da Türkiye temsilciliğini yürütüyoruz.
Uzun yıllardır sağlam temeller üzerinde giden bu temsilciliği, Elster şirketinin bazı ürünlerini ülkemizde üretip, Almanya ve hatta Çin’e ihraç ederek güçlendirdik. Tübitak desteği ile başlattığımız AR&GE çalışmaları sayesinde, Alman dostlarımızla beraber yeni ürün geliştirme çalışmaları da ilk meyvelerini bu sene vermeye başladı. Geçmişimizde bulunan döküm konusunu ise hiç unutmadık.
1987 yılında, döküm parçaların sızdırmazlığını sağlayan metal emprenye konusunda dünya lideri Maldaner firması ile de ülkemizde bir ortaklık gerçekleştirerek, döküm sanayisine de hizmet veriyoruz. Özetle, günümüzde Önder Mühendislik Sanayi Ticaret AŞ 100% aile şirketi olup, 40 çalışanı ile, ticaret, üretim, ihracat ve AR&GE yapan bir şirket haline gelmiştir.
Firmanızın ürün ve hizmet yelpazesinde neler bulunuyor? Yapmış olduğunuz çalışmalar konusunda bizleri bilgilendirir misiniz?
Bahsettiğim gibi, gaz yakma konusunda Elster Kromschröder, LBE ve Hauck şirketlerinin Türkiye’deki tek temsilcisi, metal emprenye konusunda ise Türkiye’deki Maldaner şirketinin kurucu ortağıyız. Ürün ve hizmetlerimizi dört ana başlıkta anlatmak doğru olur.
• Proses Isıtma: Doğal gaz ve/ veya sıvı yakıt ile çalıştırılacak bir fırının yakma donanımını, Elster Kromschröder, LBE veya Hauck ürünleri ve know-how’ı ile üretiyoruz. Fırın üzerindeki donanım ve hatların üretilip takılması, aynı zamanda elektrik panolarının imalatı ve sistemin stabil alev ile komple devreye alınması aşamalarından biz sorumluyuz.
• Domestik Isıtma: Türkiye gurur verici bir şekilde coğrafyamızın en önemli kombi ve kazanların üreticisi durumundadır. Kromschröder ise kombi’lerin içerisinde bulunan gaz vanaları ve elektronik kontrol kartlarının, kaskad kontrol sistemleri ve termostat gibi kontrol elemanlarının yenilikçi ve rakiplerince takip edilen üreticisidir. Ülkemizdeki müstesna kombi üreticilerin ürünlerine katma değer sağlayacak Kromschröder ürünlerinin tespiti, tasarımı ve tedarik işlerini yerine getiriyoruz.
• İmalat: Bazı Elster ürünlerinin metal aksamlarının üretimi için kurduğumuz, kaynak, torna ve montaj ekiplerimiz sayesinde, temsilcisi olduğumuz şirketlerin tedarikçisi durumuna geldik. Bu ekiplerimiz aynı zamanda proses ısıtma için ihtiyaç duyulan imalat işlerinden, radyant tüplerin oluşturulmasına kadar, talaşlı imalat ve konstrüksiyon konusunda ehil durumdadırlar.
• Metal Emprenye: Aluminyum, pik, paslanmaz çelik, bronz gibi malzemelerin dökümü ile elde edilen parçaların basınç altında sızdırmazlık problemi oluşuyorsa, malzemelerin emprenye edilmesi zaruri hale gelir. Akrilik esaslı bir reçine ile vakum altında yapılan emprenye işlemi sayesinde, metal parçaların sızdırmazlığını sağlıyoruz. Bu işlemi fason olarak İzmit tesislerimizde gerçekleştirirken, isteyen müşterilerimize emprenye tesisi imalatını yapıyor ve gerekli reçinenin de teminini sağlıyoruz.
Ağırlıklı olarak hangi sektörlere hizmet veriyorsunuz? Mümkünse referanslarınızdan bazılarını bizimle paylaşır mısınız?
Ürün gamımıza sadık kalarak bu sorunuzu cevaplamak isterim; Doğalgaz, LPG veya sıvı yakıt ile çalışan endüstriyel fırın üreticileri, müşteri portföyümüzün ana kısmını oluşturuyor. Bu fırınları kullanan, demir çelik, seramik, cam, tuğla, gıda ve otomotiv gibi sektöründe bulunan işletmelere de Elster Kromschröder ürün ve hizmetlerini gururla sunuyoruz. CVS Makine A.Ş, Erişim Makine A.Ş, Sistem Teknik Makine A.Ş, Encotherm, BKL makina gibi şirketleri saymak mümkün.
Domestik ısıtma da ise müşterilerimizi kombi üreticileri ve sistem üreticileri olarak inceleyebiliriz. Türkiye’nin en büyük ve bilindik üreticileri Kromschröder ürünü kullanıyor. Diğer yandan kaskad ve ısı konfor ürünlerimizi de artık evlerde görebiliyoruz.
İmalat gamında Elster tabii ki en büyük müşterimiz. Emprenye konusunda ise Alman otomobil şirketlerinin Türkiye tedarikçilerini başlıca müşterilerimiz arasında saymak mümkün. Döküm yapan ve sızdırmazlık ihtiyacı olan hemen her döküm şirketi ile beraber yıllardır başarı ile çalışıyoruz.
Alman Elster Kromschröder, LBE ve Amerikan Hauck firmalarının Türkiye temsilciliğini üstleniyorsunuz. Bizlere özellikle Kromschröder’den ve onlarla çalışmanın avantajlarından bahseder misiniz?
Elster şirketi 1848 yılında kurulmuş. Yani 165 yıl önce başlıyor Elster’in hikayesi. Evlerde ve işletmelerde gaz kullanımının Avrupa’da yaygınlaşması ile beraber, sayaç ihtiyacı hâsıl oluyor. O yıllarda sayaç diyaframları küçükbaş hayvanların derilerinden yapılıyor. Elster Kromschröder şirketinin getirdiği yenilik, Himalaya dağlarında belirli bir yüksekliğin üzerinde yaşayan hayvanların, derilerinde sivrisinek yarası ( delik ) olmadığı için, kullanıma çok daha uygun… İşte o derileri kullanarak yaptığı sayaçlarla meşhur oluyor şirket.
Osnabrück fabrikalarında 1925 yılında Regulo isimli ilk gaz ayar sistemleri üretilmeye başlanıyor. 1965 yılına gelindiğinde 4 milyonuncu sayaçları banttan çıkıyor. 2005 yılında Elster Grup altında Kromschröder, LBE ve Hauck şirketleri bir araya gelmiş ve böylelikle doğalgaz kullanımı konusunda bir Dünya lideri doğmuş oluyor.
165 yıllık eksper bir şirketle çalışmanın en büyük avantajı, teknolojik gelişmişlik ve fiyat avantajının hep elinizde olmasıdır. En yeni ürünler, en uygun fiyatlarla sunulabiliyor. İzmit’te çok güçlü ve tecrübeli bir teknik ekibimizin oluşmasında, Almanya’da bize anında ve net destek veren Alman dostlarımızın var olmasının etkisi büyük. Özetle Elster Kromschröder eksiksiz ve en üst kalite ürün gamını, yüksek adetler sayesinde en uygun fiyatla verebilen yegâne şirket.
Elster Kromschröder’in teknolojiye ve Ar-Ge’ye bakış açısı, yeni ürün geliştirilmesi gibi konulara olan yaklaşımını bizler için değerlendirir misiniz?
Osnabrück’de yaklaşık 800 kişi çalışıyor. 200 kişisi AR&GE ve bağlan tılı fonksiyonlarda görev yapıyor. Meydana çıkısı inovasyon üzerine olan ve 165 yıldır teknik bir sektörde lider konumunu sağlamlaştırarak koruyan bir şirketin, kalbi AR&GE etrafında atıyor demektir. Yeni ürünlere ve teknolojielere verilen önem ve aktarılan bütçeleri çok isabetli buluyoruz.
Türkiye pazarındaki durumunuzu konuşalım biraz da… Buradaki pazar payınız, sektördeki konumunuz ve sektörün size bakış açısı hakkında neler söyleyebilirsiniz?
Önder Mühendislik olarak Kromschröder ile kimyamızın bu kadar uymasının ana sebebi paralel prensiplere sahip olmamızdır. Uzun vadeli düşünmek, en iyisini yapmak, kendimizi müşterimizin yerine koymak ve önce teknik sonra ticareti hesaplamaktır. Bu anlamda, sadece yatırım ve ilk devreye alma maliyetini değil, aynı zamanda yakıt tüketimini, bakım masraflarını ve uzun vadede yenileme masraflarını düşünen firmaların bizi seçtiğini görüyoruz.
Sektörün büyük çoğunluğunun bu çerçeveden baktığını da biliyoruz. Proses ve domestik olarak bakarsak pazar payımız %40’ın üzerinde, metal emprenye ile bu oran çok daha yüksek mertebelere ulaşıyor.
Sektörünüzdeki rekabet ortamı hakkında neler söyleyebilirsiniz? Sizce adil bir rekabet ortamı var mı?
Şahsen adil bir rekabet ortamı olduğuna inanıyorum. Mesleğini, ülkesini, çevresini seven ve sayan, yaptığı işi gerektiği gibi yerine getiren, sözüne sadık işletmeler hep ayakta kalıyor. Kısa vadeli hesaplar peşinde olanlar ise, saman alevi gibi yanıp sönüyor. Dürüst ve çalışkan olan firmalar her zaman kazanıyor.
Sektördeki hedef kitleniz doğru ürün ve hizmet seçiminde yeteri kadar bilinçli mi? Tercih yaparken neleri öncelikli planda tutuyorlar?
Teknik malzeme hizmetinde bulunduğumuz için, bütün müşterilerimiz bilinçli. Tersi söz konusu bile olamaz. Tercih ettikleri şey, hepimiz için geçerli; Teknik hizmet, kalite, fiyat ve ödeme kolaylığı. Bundan daha doğal bir şey de olamaz. Bu dört noktanın merkezinde biz bulunuyorsak, müşterimizin seçimi lehimizde oluyor.
2013 yılı firmanız açısından nasıl geçti, neler yaptınız? 2014 yılından neler bekliyorsunuz?
2013 yılı beklentilerimizle paralel geçti. İç piyasa pozitif gelişirken, Avrupa’daki durgunluk ihracat rakamlarımızı aşağı çekti. 2014 yılına ihtiyatlı girdik. Beklentimiz iç piyasanın daha da büyümesi fakat maalesef Avrupa’nın durumu kısa vadede iyileşecek gibi gözükmüyor.
Türk sanayisinin, demir çelik sektörünün ve ülke ekonomisinin içinde bulunduğu genel durumu ve geleceğini bizler için yorumlar mısınız?
Malum, günümüzde kıymeti olan yer altı kaynakları açısından çok şanslı bir ülke değiliz. Dış ticaret açığımız hala yüksek. Bunun önemli bir kısmı ise doğalgaz. Her sene 20 Milyar dolar civarında fatura ödeyen bir ülkeyiz. Bunun ¼’ü ise sanayide tüketiliyor.
Cazip ve sürekli bir ekonomi için hem rekabetçi olmalıyız, hem de inovasyon yapmalıyız. Bunun için üretim giderlerinden tasarruf ederken, araştırmaya yatırım yapmaya devam etmeliyiz.
Biz Önder Mühendislik olarak, yeni nesil, tasarruflu her bir yakıcıyı sattığımızda iki kere mutlu oluyoruz. Hem şirket ekonomimiz, hem de ülke ekonomimiz açısından… Yavaş yavaş Avrupa’dan Türkiye’ye kayan ağır sanayiye, Avrupa yeniden talip oluyor. Üretim sektörünü ise elimizde tutmanın tek yolu verimli olmaktan geçiyor.
Bunlarla beraber, doğru ve net maliyetlendirme ayrıca güvenli ve adil bir ödeme sistemi yerleşirse, Türk sanayisi önümüzdeki yıllarda bölgenin parlayan yıldızı olacaktır.
Bunların dışında eklemek istedikleriniz varsa belirtiniz…
Bu sene şirketimizin 40. Yılını kutlayacağız. Bu günleri görmemize imkân sağlayan tüm aileme, şirketimizin geçmiş ve mevcut çalışanlarına, bize daima güvenen ve yıllardır beraber çalıştığımız kıymetli ve dost müşterilerimize teşekkür ediyorum. Bu söyleşi için size ayrıca teşekkür ederim.
. . .
İçerik sadece atıfta bulunularak yayınlanabilir: Sivas İş Dünyası. Editöryal görüş, yazarın görüşüne aykırı olabilir.
