Firmanız ve kendinizden kısaca bahseder misiniz?Firmamız yeni ve genç bir firma. Sektörel olarak çok geniş bir müşteri yelpazesine hitap eden, Türkiye’deki bu sektördeki, üretimi İstanbul’da olan 100% yerli genç ve gelecek vaat eden bir firmayız. İnsanın iş gücünün azaldığı her yerde bizim görevimiz artıyor. Aslında, bu çok hoşlandığımız bir şey değil. İnsanların işe ihtiyacı var, ancak verimlilik düştükçe, insana ihtiyaç mecburen azalıyor ve bizim sektörümüze ihtiyaç duyuluyor. Bu bizim içimizde etik olarak sıkıntı yaratsa da, ticaretin gereğini yerine getiriyoruz.
Mühendis olduğum için olmayan bir şeyi yaratabileceğim bir sektörde çalışmak çok keyifli. Bazen Edison, Graham Bell her şeyi yapmış, bize bir şeyler kalmamış diyoruz. Bize bir şey kalmadı durumu robotların dünyasına girdiğinizde değişiyor. Kendi inovasyonunuzu yaratabileceğiniz bir sektörde, bazı buluşların sahibi olma şansınız var. Benim şu ana kadar şahsıma ait iki inovasyonum var. Yakında sektör duyacaktır.
Otomasyon sektörüne nasıl girdiniz?Türkiye’de çok büyük paralar kazanmış ve sonunda müflis olmuş bilinen birçok insan gibi aslında bende teks-tilciyim. Tekstilden geliyoruz. İki fabrikam, yüzlerce çalışanım vardı. Maalesef, Tansu Çiler dönemindeki krizi bizde yaşadık. Yüz senelik babadan, deden gelen her şeyi hükümetlere hediye ettik. Sanayici olmaya çalıştık, insanlara istihdam yaratmak istedik. Yüzlerce insana istihdam sağlıyorsunuz ama hükümetler politika çıkarları doğrultusunda veya istenmeyen hatalarla bizi sanayicilikten uzaklaştırdılar. Yatırımı değil al-satı düşünmeye başladık. Hala içimizde babadan kalan inançla, yatırıma devam ediyoruz. Yabancı yatırımcıları sektöre çekip, onların ülkesinin parası ile hala ülkemizin ekonomisine faydamız olur diye düşünüyorum. Ancak, büyük yatırımda devletin, yanımızda olamayacağı ya da yarı yolda bırakabileceği korkusunu üzerimden hala atabilmiş değilim…
Şirketinizin Almanya ayağı da aynı isim altında mı hizmet veriyor?Almanya’daki şirketimiz Moralı Produktionstechnik Gmbh, bizim Head-Office’imizdir. Sahibi Mehmet Moralı, Morali Grup Robotik Sistemleri aynı zamanda Türkiye’deki şirketimizin ortağıdır. Almanya ekibimiz 27 kişiden oluşuyor. Ekip; yönetim kadrosu, mühendislerimiz, pazarlamacılarımız ve sevkiyat bölümlerinden oluşuyor… Tüm dünyaya satış yapıyorlar. Bütün tasarım ve Ar-Ge çalışmaları Almanya ekibinin titiz çalışmalarıdır. İnovasyonlara imza atıyorlar. Sektörde öncü olmak için büyük çaba sarf ediyoruz. Tüm dünyaya servis veren yenilikçi bir firma olarak, en geniş ürün yelpazesi ile Türkiye’nin en çok ürünle 100 % yerli bir imalatçısı olmakla gurur duyuyoruz.
Firmanızın üretimi Almanya’da mı yapılıyor?Üretim hep İstanbul’daydı. Almanya pazarlama ve satış şirketi olarak ortaya çıktı. Birinci kalıpta İstanbul’daydı, bininci kalıpta İstanbul’da üretildi. O tarihten bu tarihe bu kalıpların üretildiği firma da değişmedi, bu kalıpla üretiminin yapıldığı fabrika da değişmedi. Birlikte çalıştığımız tüm ekip değişmedi. Hepsi hala aynı insanlar. Hepsi desteklerine ilk günkü gibi devam ediyorlar.
Morali Grup Robotik Sistemleri olarak müşterilerinize hangi hizmetleri sunuyorsunuz?Sektörde güçlü rakiplerimiz var. Fakat rakiplerimiz sadece kendi alanlarında faaliyet gösteren sektörlere çalışabiliyorlar. Sadece cam sektöründe çalışan rakiplerimiz de var, metal levha kaldırma sistemleri üzerinde çalışan rakiplerimiz de var. Fakat biz belli bir sektörden gelen talep üzerine üretim yapmadık hiç, biz tüm dünya vantuzda sadece vakum teknolojileri ve vantuz üzerine her sektörü hedef aldık.
Cam sektöründe çalışacağımız zaman rakibiniz 10- 15 senelik bir firma olması sizi zorluyor. Ama o da sadece camla ilgili ürün ürettiği için toplamda 100 parça ürünleri olduğu anlamına geliyor. Bu şuna benziyor; mahalle bakkalına girdiğinizde alternatifleriniz belli; fakat büyük marketlere gittiğinizde alternatifiniz artıyor. Biz büyük marketler gibiyiz… Bizim tek işimiz bu. Farklı bir sektörden gelip piyasadan gelen talepler doğrultusunda bu işe girmedik. Saygı duyduğum çok yeni bir rakibimiz var. Bir sektör üzerinde profesyonel olmayı tercih etmişler. Demişler ki, biz yalnız metal levha üzerinde çalışacağız ve aynı zamanda makinesini de üreteceğiz. Çok başarılı bir firma… Kendilerini geliştirmeye her gün devam ediyorlar. Ama yine de şöyle bir fark var; bizde 1 mm dünyanın en küçük vantuzu da var, 4 metrelik 60 Ton kaldırabildiğimiz vantuz da...
Biz 60 tonluk bir levhayı kaldırıp gemiye yaslayabiliyoruz ya da 1mm’lik elektronik devreyi de taşıyabiliyoruz. Şu an Türkiye’deki rakiplerimizle aynı kulvarda olmadığımızı düşünüyorum. Bizim rakiplerimiz yabancı firmalardır.
Hizmet verdiğiniz sektörler hangisidir?Hizmet ettiğimiz sektörler oldukça geniş. Cam, MDF ve parke üretimi, ilaç, seramik, otomotiv, züccaciye, ambalaj, plastik; çikolata, şekerleme, yiyecek, içecek, seramik… Evinizde dolabı açtığınızda gördüğünüz her yerde artık vakum ve otomasyon sistemleri kullanılıyor. Türkiye’de yeni Honda Civic Uzakdoğu rakibimizin vantuzlarını değiştirmek sureti ile şu anda yerli yedek parça ile başarı ile üretiliyor...
Vantuzların kullanım süreleri nedir?Değişiklik gösterir. Bazı uygulamalarda iki üç ay sürer, bazılarında 15 gün, bazıların da ise bir sene sizi aramazlar. Arçelik Çamaşır Makinesi İşletmesine, çamaşır makinesinin içindeki dönen davlumbazları taşıyan vantuzların tedarikini biz yapmıştık. Ürünün satışı gerçekleştirdikten 18 ay sonra aradım; “Bu zaman sürecinde hiç aramadınız. Acaba bir rakibimizle mi anlaştınız?” dedim. Verdikleri cevap, “Vantuzlarınızı hala kullanıyoruz. Bu kadar iyi yapmasaydınız” oldu. Fransız bir marka kullanıyorlardı ve o ürün altı ayda yenilenirken, bizim ürünümüz 18 ay sonra hala işlevine devam ediyordu. Firmanızın ihracat çalışmalarınız ne durumda? Bizim ülkemiz bu sektörde dipsiz bir kuyu. Biz daha ziyaretlerin yoğunluğundan, İstanbul’un Avrupa yakasını aşamıyoruz. Bunun Anadolu ayağıyla birlikte Gebze, Çorlu, Konya, İzmir gibi hizmet edebileceğimiz çok geniş bir coğrafya var. Öyle bir sanayi var ki bu ülkede, şu anki mevcut personellimizle ihracata ayıracak zamanımız yok. Almanya zaten bütün dünyaya ürün satıyor. Yurtdışı ekibimiz oldukça iyi bu konuda. En yakın zamanda önce Türkiye’ye hizmet, sonra yurtdışı düşünüyoruz... Bu ülkenin parası bu ülkede kalmalı…
Bayilik sistemi düşünüyor musunuz?Bayilik sistemini daha önce denedik. Fakat geri dönüşlerde olumsuz tepkiler aldık. Her gün kendimizi telefonda anlatmak durumda kalıyorduk. Bayilik verdiğinizde bayinin de sektörden yetişmiş veya mühendis olması gerekiyor. Bu işi gerçekten bilen, bilgi seviyesi yüksek, bu işin içinden gelen insanlar olmalı. Otomasyondan ve bu işin değerinden anlayan insanlarla çalışmanız gerekiyor. Bayilik sisteminden ziyade, bizim yetiştireceğimiz doğru arkadaşları seçip, üç ay Almanya ve burada bu işin eğitimini vermeyi düşünüyoruz. Eğitim verildikten sonra piyasaya çıkararak elemanlarımızı desteklemek istiyoruz.
Türkiye’deki rekabet ortamını nasıl değerlendiriyorsunuz?Türkiye’deki rekabet ortamının artacağını düşünüyorum. Fakat bizim, bizim kadar çeşidi olan rakibimiz yok. Bizim rakiplerimiz Dünya’da. Dünya’daki rakip firmalarla aynı kaliteyi, aynı malzemeyi üretmemize rağmen, fiyatlarımız %30 ila %50 daha avantajlı. İnsanları bilinçlendirmek ve ürünlerimizi tanıtmak için bizim her gün daha fazla firma ziyaret etmemiz lazım. Yabancı bir ürün yerine, bizim ürünümüzü kullandıklarında, dayanma süresinin aynı, ancak buna rağmen yurt dışına gidecek dövizin, çok daha altında bir rakamın, bizimle çalıştıklarında, bu ülkede kalacağının bilincinde olup, bizi tercih eden müşterilerimiz var. Bu sebeplerden dolayı rekabet ortamında kendimizi oldukça önde görüyorum.
2012 yılı firmanız açısından nasıl geçti? 2013 yılından beklentileriniz nelerdir?2012 tam düşündüğümüz gibi geçti. 2013 yılında beklentilerimiz çok daha fazla. Yatırımımızı arttırıp, pazarlama alanına daha fazla ağırlık verip daha fazla satış ve pazarlama elemanlarıyla sanayi bölgelerine dağılmayı düşünüyoruz. Önce İstanbul’da sonra Anadolu Sanayi Bölgeleri’nin olduğu her yere girmeyi düşünüyoruz. Referanslarınızdan bazılarını bizimle paylaşır mısınız? Er Makine, Entek, Balluff, Arçelik, Honda, Arsan Hidrolik, Tamer Hidrolik, Sevinç Hidrolik, Senur Plastik, Jokey Plastik, Roboplas, Çildan, Ensis Pnömatik, İhsan Koçak, Hid-Tek İzmir, Hid-Tek Bursa, Hid-Tek Kocaeli, Hidrosel, Trakya Cam, Senur Plastik, Inter Ambalaj çalıştığımız firmalardan bazılarıdır.
. . .
İçerik sadece atıfta bulunularak yayınlanabilir:
Sivas İş Dünyası. Editöryal görüş, yazarın
görüşüne aykırı olabilir.
