2001 yılından itibaren 2008 sonuna kadar hızlı bir büyüme sürecine giren Türkiye'de yapılan yassı çelik üretiminde kapasite artırmaya yönelik yatırımlar Ukrayna'yı zora sokacak
2001 yılından itibaren 2008 sonuna kadar hızlı bir büyüme sürecine giren Türkiye'de yapılan yassı çelik üretiminde kapasite artırmaya yönelik yatırımlar Ukrayna'yı zora sokacak. Türkiye'ye yassı çelik ihracatının 2015'te sıfırlanacağını tahmin eden Ukrayna, Ortadoğu pazarlarına açılmanın yolunu arıyor.
Ekonomisi önemli oranda metal üretimine dayanan Ukrayna, en büyük çelik ihracat pazarları arasında yer alan Türkiye'den umudunu kesiyor. Türkiye'nin özellikle yassı ürüne yönelik yatırımlarının artması nedeniyle yakın gelecekte bu alandaki kapasitenin ülkenin ihtiyacını karşılayacak seviyeye ulaşması ve 2013'te yassı çelikte net ihracatçı olması bekleniyor. Ukraynalı üreticilerin, kapasitesi artan Türkiye'ye ihracatının ise 2015'te neredeyse sıfırlanacağı belirtiliyor.
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından sağlanan verilere göre, bu yılın ilk yarısında, Türkiye'nin soğuk haddelenmiş yassı çelik ithalatı, 2009 yılının aynı dönemine göre yüzde 47.08 oranında artarak 354.280 ton seviyesine ulaştı. Bu ithalatın değeri ise, geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 37.33 artarak 254.75 milyon dolar olarak kaydedildi. Söz konusu dönemde, Türkiye'nin Rusya'dan soğuk haddelenmiş yassı çelik ithalatı, geçen yılın ilk altı ayına göre yüzde 63.52 artarak 140.414 ton olurken, bu ithalat, ülkenin toplam soğuk haddelenmiş yassı çelik ithalatının yaklaşık yüzde 40'ını oluşturdu. yılın ocak-haziran döneminde, Türkiye'nin Ukrayna'dan soğuk haddelenmiş yassı çelik ithalatı ise yüzde 49.9 artışla 64.411 ton olarak kaydedildi.
Ukrayna Sanayi Politikaları Bakan Yardımcısı Serhiy Bilenky, hali hazırda çelik ürünlerinin ciddi bir miktarını Türkiye'ye ihraç ettiklerini fakat Türkiye'de artan çelik yatırımlarının Ukraynalı çelik üreticilerinin, 2015'e kadar Türkiye'ye ihracatın kademeli olarak azalmasına neden olacağını söyledi. Steelorbis.com sitesinde yer alan habere göre Bilenky, "Türkiye kendi çelik üretim kapasitesini aktif şekilde geliştiriyor ve 2014 sonrasında Türkiye'ye ihracatımız neredeyse sıfıra düşecek. Avrupa Birliği ile yaptığımız görüşmelerden de olumlu sonuç alamadık. Çünkü bazı korumacı tedbirler uygulayacaklarını söylediler. Yani Avrupa piyasası da Ukrayna çelik ürünlerinin ihracatına kapalı olacak" dedi. Bilenky bu ortamda bazı uzmanlara göre Ukrayna'nın Ortadoğu'ya çelik ihracat fırsatlarını araştırmasının gerektiğini vurguladı.
2010 yılında Ukrayna'nın ham çelik üretiminin 32.2 milyon ton, bitmiş çelik ürünleri üretiminin ise 30.2 milyon ton olması bekleniyor. Günlük ortalama çelik üretiminin 90 bin 200 ton olduğu ülkenin çelik üretiminde kapasite kullanımı yüzde 71.4 düzeyinde. Ancak ülkenin yassı çelikte en büyük ihracat pazarlarından olan Türkiye'de bu alandaki yatırımların artması Ukrayna'da sektörün büyümesi önünde ciddi bir engel olarak duruyor.
Büyümede Çin'den sonra ikinciyiz
Türk demir-çelik sektörü 2001 yılından itibaren 2008 sonuna kadar hızlı bir büyüme sürecine girdi. Ham çelik üretim kapasitesi yüzde 72 artarken, entegre tesislerin kapasitesi yüzde 91 oranında yükseldi. Üretim artışı ise daha hızlı oldu. 2000-08 döneminde Türkiye'nin ham çelik üretimi yüzde 87 artışla 14.3 milyon tondan 26.8 milyon tona çıktı. Çin'den sonra dünyada en yüksek büyüme performansını Türkiye gösterdi. Sektörde özellikle yassı ürün alanında büyük atılım yapıldı. Erdemir Grubu'nun başlattığı 3 milyar dolarlık dönüşüm yatırımları gerçekleştirirken, Geçtiğimiz aylarda, Tosyalı Demir Çelik'in ve Çolakoğlu'nun yassı ürün üretimine başlamalarının ardından, Yolbulan-Baştuğ Metalurji de, yıllık 2 milyon ton kapasiteli tesisinde ham çelik üretimine başladı. Atakaş firmasıyla Rusya'nın önde gelen demir çelik üreticilerinden MMK ortaklığının 1.7 milyar dolarlık yatırımı 2011'de tam kapasiteyle üretime başlayacak. Diğer yandan, İçdaş 1.2 milyar dolar tutan yatırım ile 2 milyon ton yassı çelik üretimi projesi geliştirdi. Kibar Holding de, Adapazarı-Karasu'ya yassı çelik tesisi kurmaya yönelik projelerini yürütüyor.
Üretimimiz dünyadan hızlı artıyor
Türkiye'de yassı çelik üretimine yönelik yatırımlar üretimi hızlandırdı. Dünya Çelik Birliği'nin verilerine göre küresel ham çelik üretiminin ocak-ekim döneminde yıllık bazda yüzde 17.5 artarak 1.165 milyar tona ulaştığını açıkladı. Türkiye'nin ekim ayındaki ham çelik üretimi de geçen yılın aynı ayına göre yüzde 18.6 artarak 2.70 milyon ton olurken, dünya ham çelik üretimi ekimde yüzde 2.4 artarak 117.56 milyon ton olarak gerçekleşti.
Demir Çelik Üreticileri Derneği (DÇÜD)
Genel Sekreteri Veysel Yayan:
2013 yılında yassı ve yapısal çelikte net ihracatçı olacağız
Yassı ürüne yönelik yatırımların artması nedeniyle, yakın gelecekte bu alandaki kapasitenin, ülkenin ihtiyacını karşılayacak seviyeye geleceğini söyleyen Demir Çelik Üreticileri Derneği (DÇÜD) Genel Sekreteri Veysel Yayan, "2013'ten itibaren Türkiye, yassı ve yapısal çelik ürünlerinde net ihracatçı konumuna gelecek" dedi. Veysel Yayan, 2010 yılı itibariyle 36 milyon tonu uzun ham çelik, 13 milyon tonu yassı ham çelik kapasitesi olmak üzere, toplam 49 milyon ton civarında ham çelik üretim kapasitesine sahip olunacağını söyledi. Yayan, DÜNYA'ya yaptığı açıklamada, "Çelik sektörümüzün, gerek ithal ikamesi gerekse ihracatta sağlanacak artış sayesinde Türkiye'nin dış ticaret açığının kapatılmasına olan katkısının önemli ölçüde artırılması hedefleniyor" dedi. Yayan, yıl sonu itibariyle Türkiye'nin ham çelik üretiminin 28.5 milyon ton seviyesine ulaşmasının beklendiğini de kaydetti.
Yayan, global kriz nedeniyle demir çelik sektörü üretiminin, 2009 yılında yüzde 5.6 oranında düşüşle 26.8 milyon tondan 25.3 milyon tona, çelik ürünleri tüketiminin ise yüzde 16.1 düşüşle, 21.4 milyon tondan 18 milyon tona gerilediğini ifade etti.
Yayan, Türkiye'nin 2009 yılında demir çelik ürünleri ihracatının ise, 2008 yılına göre miktar bakımından yüzde 5.6 oranında düşüşle 15.8 milyon ton, değer bakımından ise fiyatlardaki ciddi düşüşün etkisiyle yüzde 49.3 oranında azalarak, 7.4 milyar dolar seviyesine gerilediğini söyledi. Demir çelik ürün ithalatının ise, 2008 yılına kıyasla miktar bakımından ihracattaki gerilemenin dört misli civarında yüzde 22.8 ve değer bakımından ise yüzde 49.6 oranında düşüşle, sırasıyla 9.9 milyon ton ve 6.4 milyar dolar seviyesinde gerçekleştiğini aktaran Yayan, ithalat değerindeki gerilemenin, ihracata göre daha mütevazı seviyelerde kalmasında, ithalat içinde katma değeri yüksek ürünlerin ağırlıklı paya sahip olmasının etkili olduğunu kaydetti.
2010 yılının Ocak-Eylül döneminde, sektörün ham çelik üretiminin bir önceki yılın aynı dönemine kıyasla yüzde 11.9 oranında artışla 18.6 milyon tondan 20.9 milyon tona yükseldiğini bildiren Yayan, söz konusu üretim artışında yassı ürün üretimine yönelik olarak yeni devreye giren kapasitelerin de katkısıyla yassı ürünlerin önemli bir payının bulunduğunu dile getirdi. Yılın ilk dokuz ayında, uzun ürünlere yönelik ham çelik üretiminin yüzde 3.4 oranında artışla 13.2 milyon tondan 14.8 milyon tona, yassı ürün üretiminin ise yüzde 52.3 oranında artışla 3.2 milyon tondan 4.9 milyon tona yükseldiğini söyleyen Yayan, şöyle devam etti: "2010 yılının ilk dokuz ayında çelik ürünleri tüketimi, yüzde 35.6 artışla 17.7 milyon ton seviyesine ulaştı. Ocak-Eylül döneminde, yassı ürün tüketimi yüzde 59.6 oranında artarken, uzun ürün tüketimindeki artış yüzde 17.3 seviyesinde kaldı. Bu dönemde, çelik tüketimi artarken ihracatın miktar yönünden yüzde 9.8 oranında gerilediği, buna karşılık ithalatın yüzde 13.8 oranında arttığı görülüyor."
"Yassı mamul kapasitesi ülke ihtiyacını karşılayacak"
Son yıllarda gerek bazı uzun ürün üreten kapasitelerin yassıya dönüştürülmesi, gerekse yassı ürüne yönelik yeni yatırımlar nedeniyle 2013-2014 yıllarından itibaren yassı mamul kapasitesinin ülke ihtiyacını karşılayacak seviyeye geleceğinin tahmin edildiğini ifade eden Yayan, 2010 yılı itibariyle 36 milyon tonu uzun ham çelik, 13 milyon tonu yassı ham çelik kapasitesi olmak üzere, toplam 49 milyon ton civarında ham çelik üretim kapasitesine sahip olunacağını açıkladı. Yayan, 2013 yılından itibaren ise sektörün, 39 milyon tonu uzun ham çelik, 15 milyon tonu yassı ham çelik kapasitesi olmak üzere, toplam 54 milyon ton seviyelerine yükseleceğini ifade etti.
2010 yılı sonunda, 2009 yılına göre üretimin ve fiyatlardaki nispi iyileşme sayesinde değer yönünden ihracatın yüzde 15 civarında artması, buna karşılık miktar yönünden ihracatın ise, yüzde 3 civarında düşüş göstermesinin beklendiğini söyleyen Yayan, bu durumun Türk çelik sektörünün uluslararası piyasadaki rekabet gücünü olumsuz yönde etkileyen şartların devam ettiğini gösterdiğine dikkat çekti.
. . .
İçerik sadece atıfta bulunularak yayınlanabilir: Sivas İş Dünyası. Editöryal görüş, yazarın görüşüne aykırı olabilir.
