İhraç Kayıtlı Teslimlerde Özellikli Konular

3065 sayılı Katma Değer Vergisi Kanunu’nun 11. maddesinin c bendi uyarınca; ihraç edilmek şartıyla imalatçılar tarafından kendilerine teslim edilen mallara ait katma değer vergisi, İhracatçılar tarafından ödenmez. Bu kapsamda yapılan teslimlerle ilgili olarak düzenlenen faturaya; “3065 sayılı KDV Kanunu’nun (11/1-c) maddesi hükümlerine göre ihraç edilmek şartıyla teslim edildiğinden KDV tahsil edilmemiştir” ifadesi yazılır. Mükelleflerce tahsil edilmeyen ancak ilgili dönem beyannamesinde beyan edilecek olan bu vergi, vergi dairesince tarh ve tahakkuk ettirilerek tecil olunur/ertelenir. Söz konusu malların, ihracatçıya teslim tarihini takip eden aybaşından itibaren 3 ay içinde ihraç edilmesi halinde, tecil edilen vergi terkin olunur/silinir.

Buna göre; tecil/terkin uygulamasından yararlanabilmek için:

- İhraç kaydıyla yapılan mal tesliminin olması,

- Satıcının imalatçı vasfı taşıması

- Satışı yapılan malın ihraç edilen nihai mamul olması

- Malların ihracatçıya teslim tarihini takip eden aybaşından itibaren üç ay içinde ihraç edilmesi (ihracatın mücbir sebepler veya beklenmedik durumlar nedeniyle üç ay içinde gerçekleştirilememesi halinde, en geç üç aylık sürenin dolduğu tarihten itibaren onbeş gün içinde başvuran ihracatçılara verilen ek sürenin sonuna kadar ihracatın gerçekleşmiş olması) gerekmektedir.

İhraç kayıtlı teslimde imalatçı, malı KDV’li satmış gibi beyanname düzenlemekle beraber, beyannamedeki ilgili bölümü doldurmak suretiyle söz konusu teslime ilişkin KDV’nin tecilini (ihracat gerçekleştiğinde terkinini) veya ilgili dönemde ödenecek KDV çıkmamışsa iadesini, ödenecek KDV’nin çıkması ile birlikte tecil edilemeyen bir kısım kaldıysa bu kısmın iadesini isteyebilmektedir.

Tecil edilecek veya iade edilecek vergi miktarı, mükellefin ihraç kaydıyla teslimleri nedeniyle hesaplanan vergi tutarından fazla olamaz.

İhraç kayıtlı satılan ürünün başka bir firma tarafından yurt dışına çıkarılması

İmalatçı tarafından ihracatçıya yapılan ihraç kayıtlı mal teslimlerine konu emtianın bizzat ihracatçı tarafından yurt dışına çıkarılması gerekmektedir. İhracatçının adı geçen malları üçüncü firmaya satması ve bu üçüncü firmanın ihracatı gerçekleştirmesi durumunda tecil/terkin ve iade uygulaması söz konusu olmayacaktır. Böyle bir durumda ihraç kayıtlı teslime konu mala ilişkin KDV’nin gecikme zammı ile birlikte vergi dairesine ödenmesi gerekecektir.

İhraç kayıtlı satışa ilişkin faturanın ihracattan sonraki bir tarihte düzenlenmesi

İhraç kaydıyla teslimlere ait faturanın esas itibarıyla ihracatçı firmanın düzenlediği fatura tarihinden önceki bir tarihte düzenlenmiş olması gerekir. İmalatçı tarafından düzenlenen fatura tarihinin; ihracatçı firmanın düzenlediği fatura tarihi veya fiili ihraç tarihinden sonraki bir tarih olması halinde, 213 sayılı Vergi Usul Kanunundaki fatura düzenleme sürelerine uyulması kaydıyla(malın teslimi veya hizmetin ifa edildiği tarihten itibaren 7 gün içinde) tecil-terkin uygulamasından yararlanılabilir.

Ancak, bu durumlar dışında ihraç kaydıyla teslime ilişkin faturanın, fiili ihraç tarihinden sonraki tarihi taşıması halinde işlemin ihraç kaydıyla teslime ilişkin şartlar açısından yapılacak inceleme veya YMM raporu ile tespit edilmesi şartıyla terkin /veya iade işlemleri sonuçlandırılır.

İhraç kayıtlı satış faturasının yabancı para cinsinden düzenlenmesi

Vergi Usul Kanunu’nda belirtilen bilgilerin olması şartıyla ihraç kayıtlı satış faturaları yabancı para cinsinden düzenlenebilir. Faturanın bu şekilde olması tecil/terkin veya iade uygulamasından yararlanmaya engel teşkil etmez. Ancak, ihraç kayıtlı teslim bedelinin döviz cinsinden ileri bir tarihte tahsil edilmesi, imalatçı lehine/aleyhine kur farkı ortaya çıkmasına neden olabilmektedir.

Örneğin; teslimden sonra ilgili döviz kurunun düşmesi halinde imalatçının ihraç kayıtlı teslimden doğan KDV iade hakkında azalma olacaktır.

İhraç kayıtlı ürünün bedelsiz olarak ihraç edilmesi

Bedelsiz ihracata konu malların imalatçıları tarafından ihraç kaydıyla teslim edilmiş olması ve malların teslim tarihini takip eden aybaşından itibaren üç ay içinde bedelsiz olarak ihracının gerçekleştiğine dair ihracatçının gümrük beyannamesinin vergi dairesine ibraz edilmesi durumunda tecil edilen verginin terkini, kalan kısmın ise iadesi mümkündür.

İhraç kayıtlı olarak teslim alınan ürün üzerinde ihracatçı firmanın değişiklik yapması

İhracatçı tarafından ihraç edilmek şartıyla imalatçıdan alınan ürün üzerinde değişiklik yapılması tecil/terkin uygulamasına engel teşkil eder. İhraç kayıtlı satıştan söz edebilmek için bahsi geçen ürünün nihai ürün olması gerekmektedir. İhracatçı ihracata konu olacak ürün üzerinde değişiklik yapmadan ihracatı tamamlamalıdır.

Tevkifat kapsamında yer alan malların ihraç kayıtlı teslimi

Tevkifat işleminin temel özelliği vergiye tabi işlem söz konusu olduğunda hesaplanıp ödenecek KDV’nin tam tevkifatta tamamı alıcı tarafından, kısmi tevkifatta ise belirlenen orandaki kısmı alıcı tarafından, kalan kısmı ise satıcı tarafından beyan edilip ödenmesidir. Oysa ihraç kayıtlı teslimlerde ihracatçının hiçbir şekilde KDV ödemesi söz konusu değildir. Dolayısıyla tevkifat kapsamındaki malların (külçe metal, pamuk, tiftik, yün ve yapağı ile ham post ve deri, bakır, çinko, alüminyum ve kurşun, metal, plastik, lastik, kauçuk, kâğıt ve cam hurda ve atıklardan elde edilen hammadde, ağaç ve orman ürünleri)ihracatçılara tesliminde tevkifat müessesesinin uygulanması söz konusu olmayacaktır.

Satılan alınan mamullerin ihraç kaydı ile teslimi

Firmaların ürünleri dışarıdan satın alıp ihracatçılara ihraç kayıtlı teslim edebilmeleri mümkün bulunmamaktadır. Böyle bir işlemin gerçekleşmesi halinde vergi tecil/terkine konu edilemeyecektir.

Eklenti ve ambalaj malzemelerinin ihraç kayıtlı teslimi

İhraç kaydıyla teslim edilen malın eklentisi veya ayrılmaz parçası niteliğindeki mallar ile ihraç malı için ambalaj maddesi veya malzemesi olarak kullanılan malların(çuval, kutu, palet gibi) ihraç kayıtlı teslimi mümkündür. Ancak, bu malların tesliminde tecil-terkin uygulanabilmesi için:

1.asıl malın ihraç kaydıyla satın alınması

2.yurtdışındaki müşteri adına düzenlenen faturada ve gümrük beyannamesinde asıl malla birlikte bu nitelikteki malların da yer alması gerekir.

Bu durumda, eklenti ve ambalaj malzemelerinin ihraç kaydıyla teslimi, asıl ürünün ihraç kaydıyla teslimine bağlıdır. Yani ihracatı gerçekleştirilecek asıl ürün ihraç kaydıyla teslim alınmamışsa örneğin firma kendi üretmişse onunla ilgili ambalaj malzemelerini ihracat edecek olmasına rağmen bunları üretici firmadan ihraç kaydıyla teslim alamaz.

İhraç kayıtlı faturada sehven KDV tutarının gösterilmemesi

Maliye İdaresinin vermiş olduğu bir özelgede belirtildiği üzere; fiili ihracatın süresinde gerçekleşmiş olması, söz konusu işleme ilişkin KDV'nin, Vergi Usul Kanunu hükümleri dikkate alınarak kayıtlara intikal ettirilmesi, usulüne uygun olarak ihraç kayıtlı teslim kapsamında ilgili dönem KDV beyannamesinde beyan edilip tarh ve tahakkuk ettirilerek tecil edilmesi, ihracatçının ise bu teslimleri ihraç kayıtlı teslim olarak kayıt sürelerini de dikkate alarak kayıtlarına intikal ettirmiş olması kaydıyla söz konusu işlemin ihraç kayıtlı teslim kapsamında değerlendirilmesi mümkündür.

İhraç kayıtlı malların tamamının fason olarak imal ettirilmesi

İmalatçı belgesinde yer alan üretim kapasitesine göre imal edilebilecek mallar ile bu kapsamda fason olarak imal ettirilen mallar için tecil-terkin uygulamasından yararlanılabilir. Dolayısıyla, imalatçı belgesindeki üretim konusu malların tamamının fason olarak imal ettirilmesi, ihraç kaydıyla teslime engel değildir. Fason hizmet, bir malın mülkiyet ve tasarruf hakkının devralınmaksızın ücreti karşılığı belirli işlemlere tabi tutularak/işlemlerden geçirilerek, tasarruf veya mülkiyet hakkı sahibine iade edilmesidir.

İhraç kaydıyla teslimi yapılan malın, ihracat faturası ve gümrük beyannamesinde farklı belirtilmesi

İhraç kaydıyla teslimi yapılan malın, ihracat faturası ve gümrük beyannamesinde yer alan malla aynı olması gerekir. Aynı olmasına rağmen fatura ve/veya gümrük beyannamesinde farklı belirtilmesi halinde, ihraç kaydıyla teslim edilen mal ile ihraç edilen malın aynı olduğunun vergi inceleme raporu veya YMM raporu ile tespiti istenir.

İhracatın Gerçekleşmemesi Hali

İhracatçıların ihraç kaydıyla aldıkları malları hiç ihraç edememeleri ya da süresinden sonra ihraç etmeleri durumunda, ihraç kaydıyla yapılan teslim mahiyet itibarıyla yurtiçi mal teslimine dönüşür. Bu durumda, ihraç kaydıyla teslim bedeli üzerinden hesaplanan ve tecil olunan vergi tahakkuk ettirildiği tarihten itibaren 6183 sayılı Kanunun 51.maddesine göre belirlenen gecikme zammıyla birlikte imalatçıdan tahsil edilir.

İhraç Kaydıyla Teslim Edilerek İhraç Edilen Malların Geri Gelmesi

İhraç kaydıyla teslim edilen ve ihracatı gerçekleştirilen malların geri gelmesi halinde, ithalat istisnasından faydalanılabilmesi için, ihracatçıya düzenlenen faturada hesaplandığı halde tahsil edilmeyen KDV’nin ihracatçı tarafından ilgili gümrük idaresine ödenmesi gerekir. Bu durumda, ihraç kayıtlı teslime ilişkin fatura üzerinde hesaplandığı halde ihracatçı tarafından ödenmeyen KDV tutarının, ilgili gümrük idaresine ödendiğinin ihraç kaydıyla mal teslim eden tarafından tevsiki şartıyla, gecikme zammı aranmaksızın terkin veya iade işlemleri yerine getirilir.

İhracatçı tarafından ilgili gümrük idaresine ödenen KDV tutarları, ilgili dönem beyannamesinde indirim konusu yapılabilir. Geri gelen malların ihracatçılar tarafından imalatçılarına, tedarikçilerine ya da yurtiçindeki üçüncü şahıslara teslimi, genel hükümler çerçevesinde KDV’ye tabidir.