Paslanmaz çelik sektörüyle haşır neşir olan herkes “Neden Türkiye’de entegre paslanmaz çelik fabrikası yok?” sorusunu birilerine mutlaka sormuştur. Kimseye sormasa bile kendi içerisinde bir muhakeme yapmıştır. Birçok platformda ve konferansta bu konu gündeme geliyor fakat her defasında rantabl olmadığı…
Paslanmaz çelik sektörüyle haşır neşir olan herkes “Neden Türkiye’de entegre paslanmaz çelik fabrikası yok?” sorusunu birilerine mutlaka sormuştur. Kimseye sormasa bile kendi içerisinde bir muhakeme yapmıştır. Birçok platformda ve konferansta bu konu gündeme geliyor fakat her defasında rantabl olmadığı sonucuna varılıyor. Hâlbuki paslanmaz çeliğin en önemli girdisi olan kromit cevheri ülkemizde üretiliyor ve işlenmeden ihraç ediliyor.
Hammadde
Dünyada 4 milyar ton civarında kromit rezervi olduğu biliniyor. En azından teknik hesaplamalar bu yönde… Bu rakamın yüzde 80’i Güney Afrika’da yer alıyor. Ülkemizde ise 100 milyon ton civarında kromit rezervi olduğu tahmin ediliyor fakat çok daha yüksek rakamlara erişeceği de göz önünde bulunduruluyor. Ülkemiz yılda 2,5 milyon ton kromit üretimiyle dünya üretiminin yüzde 6’sını üretiyor. Gelelim Ferrokrom’a… Krom yataklarımız hepimizin malumu. Ferrokrom üretiminde krom cevheri ana etken fakat ferrokrom üretmek için ark ocaklarında kullanılacak önemli düzeyde enerjiye ihtiyaç duyuluyor. Ülkemizde enerji fiyatlarının durumu belli… Yani ferrokrom üretiminde rekabetçi olmamız mümkün görünmüyor. Bu nedenle elimizdeki krom cevherini de katma değeri düşük şekilde ihraç ediyoruz. Devlet desteği olması durumunda ülkemizde birçok şirketin ferrokrom üretimine yöneleceğini de belirtmeden geçmeyelim…
Enerji
Toparlayacak olursak; bol miktarda gerekli yer altı kaynağına sahibiz fakat enerji maliyetleri nedeniyle değerlerimizi yok pahasına yurt dışına satmak zorunda kalıyoruz. Birçok sektörde stratejik öneme sahip paslanmaz çeliği ülkemizde bu nedenle üretemiyoruz, yurt dışına bağımlı kalıyoruz
Türkiye Paslanmaz Çelik Pazarı
Öte yandan iç pazar sorunu var… Türkiye’de yıl bazında toplam 300 bin ton paslanmaz çelik tüketiliyor. Bunun 50 bin tonu aslında paslanmaz çelik olarak alınıp, çeşitli işlemlerden geçirilerek yarı mamul haline getirilip imalatçı firmalara sunulan paslanmaz mamullerdir. Bu açıdan baktığınızda Türkiye’nin yıllık paslanmaz yassı çelik tüketimi 250 bin ton’dur. Diğer taraftan ülkemizde kişi başına düşen paslanmaz yassı çelik tüketimi 5 kg gibi çok düşük seviyelerde seyrediyor. Gelişmiş ülkeler açısından bakıldığında ise bu rakam çok daha üst seviyelerde seyrediyor.
2023 yılında Türkiye Pazarı:
Türkiye’de geçmişten bugüne kadar gelen yassı paslanmaz çelik tüketimi artış oranlarına bakılarak 2023 yılında Türkiye’nin 1milyon ton civarında paslanmaz çelik tüketimi olacağı tahmin ediliyor. Türkiye paslanmaz çelik ürünlerinin tamamını yurt dışından ithal ediyor. Türkiye’de tam entegre paslanmaz çelik üretim tesisi olmamasının nedeni Türk paslanmaz çelik pazarının yeterli büyüklüğe sahip olmaması ve yüksek enerji maliyetleri diyebiliriz. Ülkemizde üretim olarak sadece bir firmanın Soğuk Haddeleme Tesisi bulunuyor. Yurt dışından ithal edilen paslanmaz çelik, ülkemizde soğuk haddeleme yapılarak kullanıcılara sunuluyor. Bunun dışında sektörde köklü firmalarda var bu firmalar ÇSM şeklinde çalışıyor. Yassı paslanmaz çeliği çelik servis merkezlerinde istenilen ebatlarda dilme ve boy kesme işlemi yapılarak piyasaya sunuluyor.
Teşvikler
Bu sorun tek başına özel sektörün sorunu değil, devletin de sorunu… İşin özü; devlet desteği olmadan Türkiye’de ne ferrokrom üretilebilir ne de paslanmaz çelik… Destek olmadan entegre paslanmaz çelik fabrikası bizler için hayal Gerekli teşvik ve destek düzenlemelerinden sonra özel sektörün gerekli adımları atacağına yürekten inanıyoruz. Ancak bu teşvikler sektörün genelini koruyacak bir şekilde ele alınmalıdır. Bu küçük pazarda yıllarca yatırım yapmış, paslanmaz çeliğin kullanımını yaygınlaştırmış, Türkiye’nin gelişimine katkı sağlamış firmalar da sistem içerisine alınmalıdır.
Amaç Cari Açığı Azaltmak
Aslında bütün amaç; ülke olarak stratejik öneme sahip paslanmaz çelik teknolojisine sahip olmak, bununla birlikte katma değeri yüksek ürünler üretmek ve tamamını ithal ettiğimiz paslanmaz çeliği üreterek cari açığı azaltmak olarak özetleyebiliriz. Burada paslanmaz çelik entegre tesisine sahip olsak bile bu tek başına yeterli değildir. Yassı çelikte olduğu gibi bir çok kalitede ve ebatlarda özel ürünler söz konusudur.Bunların toplamını bir fabrikada üretemeyiz. Yani klasik yasssı çelikte üretici olduğumuz halde, halen ithalat yapıyorsak; paslanmaz çeliği de ürettiğimizde ithalat yapmaya devam edeceğiz.
2014 ve Türkiye
2014 yılı Türkiye açısından büyük önem taşıyor. Uzmanlar yüzde 4 büyüme öngörüyor fakat bu rakamın daha da üstüne çıkılacağı konuşuluyor. Bütün sanayicilerimize sağlıklı, bereketli ve bol kazançlı bir yıl diliyoruz. Sevgiyle kalın…
Mustafa ASLAN
