AB ve Birleşik Krallık’ta çelikte yeni dönem kapıda. CBAM ve sıkılaşan ithalat kotaları ithal maliyetini yükseltip arzı daraltıyor, alımları yerli üretime yöneltiyor. Piyasa aktörleri kısa vadede sert bir fiyat sıçramasına hazırlanıyor.
All Steels’in değerlendirmesine göre Birleşik Krallık çelik piyasası, 2021–2022’deki güçlü dönemin ardından en uzun zayıf evrelerinden birini yaşıyor. Talep ve fiyatlar tarihsel olarak düşük seviyelerde kalırken Avrupa ekonomisinin ivmesi sınırlı. 2024’te AB’nin ABD’ye yaptığı 3,8 milyon tonluk çelik ihracatı yüzde 50, Birleşik Krallık’ın 180 bin tonluk ihracatı yüzde 25 vergiye tabi oldu. Diğer tedarikçilere uygulanan daha yüksek oranlar fazla ürünün Avrupa’ya yönelmesine yol açtı; fabrikalar pazar payını korumak için kimi zaman zararına fiyat indirmek zorunda kaldı.
Avrupa Komisyonu’nun ithalat kısıtlamalarını Karbon Sınır Düzenleme Mekanizması (CBAM) ile birleştiren yeni mimarisi, piyasada yapısal bir kırılma yaratıyor. CBAM’ın 1 Ocak 2026’da yürürlüğe girmesiyle, menşei ve karbon yoğunluğuna bağlı olarak ithal çeliğe ton başına yaklaşık 30–130 sterlin ek maliyet gelmesi bekleniyor. Revize korunma sistemi gümrüksüz ithalatı yılda 18,3 milyon tonla sınırlarken, kota aşımı vergisini yüzde 25’ten yüzde 50’ye çıkarıyor. Birleşik Krallık’ın da AB ile paralel önlemler uygulaması bekleniyor. AB ve Birleşik Krallık üreticileri iç pazarda 18–20 milyon ton talebi geri kazanırsa kârlılık geri gelebilir ve yeşil dönüşüm yatırımları için kaynak açılabilir. All Steels, fazla ithalatın tamamının yüzde 50 vergiye tabi olması halinde keskin bir fiyat sıçramasının kaçınılmaz olduğu uyarısını yapıyor.
Mevcut AB ve Birleşik Krallık korunma önlemleri 30 Haziran 2026’da sona erecek olsa da Komisyon, yasal süreç ve DTÖ onayına bağlı olarak yeni kuralları 1 Ocak veya 1 Nisan 2026’dan itibaren yürürlüğe sokmayı hedefliyor. Bu arada alıcıların CBAM kaynaklı maliyetlerden kaçınmak için yerli tedarike yönelmesiyle “yeniden yurtiçileşme” işaretleri belirginleşiyor; uzak Asya’dan alım yapan tüccarlar uzun termin ve vergi riski nedeniyle geri çekiliyor. All Steels, kısa vadede ton başına 80 sterline kadar artış, koruma mimarisi tam çalıştığında 2026’nın ilerleyen dönemlerinde 200 sterlini aşan birikimli artış öngörüyor. Referans olarak ABD’de 2025’te sıcak sacın yüzde 27,1 artışla ton başına 931 dolara, levhanın yüzde 18,3 artışla 1.069 dolara, inşaat demirinin yüzde 23,1 artışla 970 dolara, kaynaklı borunun yüzde 17,4 artışla 1.488 dolara yükseldiği hatırlatılıyor. Şirket, CBAM ve tarifelerin fiyatlama üzerinde belirleyici hale geldiğini, mevsimsellik nedeniyle agresif indirimlerin kısa süre daha sürebileceğini fakat yerli tedarike dönüşle birlikte fabrika cephesinde havanın belirgin biçimde iyileştiğini vurguluyor; kendi fiyatlarının da yerine koyma maliyetlerindeki artışları yansıtacağını bildiriyor.
. . .
İçerik sadece atıfta bulunularak yayınlanabilir: Sivas İş Dünyası. Editöryal görüş, yazarın görüşüne aykırı olabilir.
