Aytaç Yenal - “Ticaret Politikası Önlemleri”

Dış Ticaret Müsteşarlığı İhracat Genel Müdür Yardımcısı Aytaç Yenal ise “Ticaret Politikası Önlemleri” konusunda katılımcıları bilgilendirdi. Yenal’ın sunumunda şu detaylı bilgiler yer aldı:

ANTİ – DAMPİNG ÖNLEMLERİ
Anti – Damping Soruşturmaları

Damping: Bir malın dış pazarda, iç pazardaki satış fiyatından daha düşük bir fiyatla satılması yoluyla ortaya çıkan fiyat farklılaşmasıdır.
Zarar: İthalatçı ülke yerli endüstrisinin karının azalması, pazar payının düşmesi, istihdamının ve kapasite kullanımının azalması gibi ekonomik göstergelerinde kötüleşme yaşanmasıdır.
İlliyet Bağı: Bir anti-damping önleminin uygulanabilmesi için soruşturmada dampingli ithalat ile yerli endüstrinin gördüğü zarar arasında neden-sonuç ilişkisinin olduğu tespit edilmelidir.

Damping Miktarı: Normal Değer –İhraç Fiyatı
Damping Marjı: Normal Değer – İhraç Fiyatı / CIF İhraç Fiyatı
Adil bir karşılaştırma yapılabilmesi için “normal değer” ve “ihraç fiyatı” fabrika çıkış aşamasında kıyaslanmalıdır. Fiyat karşılaştırmasını etkileyen satış şartları ve koşulları, vergilendirme, ticari aşamalar, ürünlerin fiziki durumu, vb. farklılıklar için uyarlamalar yapılmalıdır.

Bir anti-damping soruşturması; i)ya yerli endüstri tarafından veya yerli endüstri adına ilgili mercilere yapılan yazılı başvuru sonrasında ii)ya da ilgili merci tarafından resen başlatılabilmektedir. Soruşturmaya tabi ülkedeki ilgili ihracatçı/üreticilere gönderilen soru formunda genel hatlarıyla, şirketin tanıtılması ve damping belirlemelerine esas teşkil edecek işlem bazında ihracat fiyatları, iç piyasa satış fiyatları, ayarlamalar, üretim maliyeti ve üçüncü ülkelere ihracat fiyatları ile ilgili detaylı bilgi talep edilmektedir. Soru formunun cevaplanması aşamasında fiyat karşılaştırmasına etkide bulunacak satış şartları ve koşulları, vergilendirme gibi farklılıkların belirtilmesi önem arz etmektedir.
Soruşturma esnasında ya da sonucunda ithalatçı ülke yetkilileri tarafından verilebilecek 3 ana karar mevcuttur: 1. Geçici Önlem 2. Nihai Önlem 3. Önlemsiz Kapatma. Bir anti-damping önleminin uygulanmasına karar verilmesi durumunda ithalatçı, soruşturma konusu ürünün gümrük vergisine ek olarak anti-damping vergisini de ödemektedir.

Telafi Edici Vergi Soruşturması

Sübvansiyon: Hükümet ya da bir kamu organı tarafından; fonların doğrudan transferi, aksi takdirde ödenmesi gereken hükümet gelirlerinden vazgeçilmesi, genel altyapı dışında mal veya hizmet temin edilmesi veya mal satın alınması gibi mali katkıda bulunularak ya da gelir veya fiyat desteklemesi yapılarak bir fayda yaratılıyorsa mevcuttur.
Spesifik Sübvansiyon: Belirli bir firmaya, sektöre veya bölgeye
Yasak Sübvansiyon: i) İhracat performansına bağlı olan ii) İthal mallar yerine yerli malların kullanımına bağlı olan sübvansiyonlar.

Yasak sübvansiyonlar spesifik sübvansiyon olarak kabul edilmekte olup DTÖ Sübvansiyonlar ve Telafi Edici Önlemler Anlaşması spesifik sübvansiyonları kapsamaktadır. DTÖ üyesi ülkelerin spesifik sübvansiyonlarını DTÖ’ye bildirmeleri gerekmektedir.

Verilen spesifik sübvansiyondan olumsuz etkilenen 3. bir ülke DTÖ STÖ Anlaşması’na göre iki yola başvurabilir. i)Söz konusu sübvansiyon programını, DTÖ Anlaşmazlıkların Halli Organı’na (AHO) taşıyarak, sübvansiyonu veren ülkeden bu programın kaldırılmasını talep edebilir. ii)Söz konusu sübvansiyon programına karşı açacağı bir telafi edici vergi soruşturması neticesinde, sübvansiyonu veren ülke menşeli ithalatta telafi edici vergi uygulayabilir. Bir telafi edici vergi önleminin uygulanabilmesi için soruşturmada sübvansiyonlu ithalat ile yerli endüstrinin gördüğü zarar arasında bir neden-sonuç ilişkisinin olduğu tespit edilmelidir. Bir telafi edici vergi önlemini uygulanmasına karar verilmesi durumunda ithalatçı, soruşturma konusu ürünün gümrük vergisine ek olarak mezkur telafi edici vergiyi de ödemektedir.

Anti-Damping Ve Telafi edici Vergi Soruşturması

Damping ve sübvansiyon marjları, işbirliğine giden firmalar için, firma bazlı olarak hesaplanmaktadır. Damping marjının hesaplanmasında iç satış (normal değer) ile ihraç fiyatı arasındaki fark dikkate alınırken, sübvansiyon marjının hesaplanmasında bir firmanın sübvansiyon programlarından elde ettiği fayda dikkate alınmaktadır. Damping marjı ve sübvansiyon marjı sırasıyla 2’den ve 1’den küçük olursa, herhangi bir önlem uygulanmamaktadır. (de minimis kuralı) Firmanın işbirliğine gitmemesi ve bu nedenle ilgili bilgilerin yetkili mercilere verilmemesi halinde, bu durum işbirliği yapılan duruma kıyasla, söz konusu firmanın daha az lehine olan bir sonuca yol açabilmektedir. Firmanın işbirliğine gitmesi durumunda bir soru formu doldurması gerekmektedir. Soru formunun gönderildiği ihracatçılara veya yabancı üreticilere cevap vermeleri için en az 30 günlük bir süre tanınmaktadır. (7 günlük de posta süresi ile toplam 37 gün) (Süre uzatma talebinde bulunulabilir.)

İhracatçı firmalar, soruşturma süresince görüşlerini yazılı ve sözlü olarak ithalatçı ülke otoritelerine sunabilmekte ve kendilerine ait gizli bilginin korunmasını talep edebilmektedir.

Soruşturma açıldıktan sonra 1 yıl içerisinde sonlandırılmalıdır. (Soruşturma, başladıktan sonra hiçbir şekilde (özel durumlar dahil) 18 aydan uzun süremez.) İthalatçı ülke yerli endüstrisi tarafından herhangi bir başvuruda bulunulmaması durumunda bir önlem 5 yıl sonra yürürlükten kalkmaktadır. Başvuruda bulunulursa önlem uzatılabilmektedir. Önlem süresince uygulanmakta olan damping ve sübvansiyon marjları gözden geçirme soruşturmaları ile revize edilebilmektedir.

Korunma Önlemi Soruşturması

Korunma Önlemleri, diğer ticaret politikası önlemlerinden (anti-damping ve telafi edici vergi) farklı olarak;
• Firma bazlı değil, ülke bazlı
• Belirli ülkelerden gerçekleştirilen ithalata değil, tüm ithalata uygulanır.

Bir korunma önleminin uygulanabilmesi için soruşturmada bir malın ithalatındaki artış ile yerli endüstrinin gördüğü ciddi zarar ya da zarar tehdidi arasında bir neden-sonuç ilişkisinin olduğu tespit edilmelidir.

İthalat artışı;

• Öngörülemeyen gelişmelerden kaynaklanmalı(GATT XIX. Md.)
• Ani, yeni vuku bulmuş, keskin, belirgin olmalı(Panel ve Temyiz Organı kararları)
• Mutlak ya da yerli üretime göre nispi ithalat artışı olmalıdır.

Korunma Önlemleri; ülke ayrımı gözetilmeksizin, sadece ciddi zararı önlemek veya ortadan kaldırmak ve yerli sanayinin yeni şartlara uyumunu sağlayacak bir süre için, maksimum 4 yıl (uzatılırsa 8 yılı geçemez) (Gelişmekte olan ülkeler için süreler değişebilmektedir.) miktar kısıtlaması ya da tarife artışı biçiminde uygulanır. Gelişmekte olan ülkelere, belirli koşulların sağlanması durumunda, özel ve lehte muamele tanınır. (3-9)

Anti-Damping – Telafi Edici Vergi - Korunma Önlemi Soruşturması

İhracatçı Ülke Otoritesi Olarak Soruşturmalarda Yaptıklarımız:

• Soruşturma açılmadan önce ithalatçı ülke tarafından ön bildirim yapılması(anti-damping soruşturmalarında) ya da olası bir soruşturmanın açılacağı yönünde duyum alınması durumunda; İhracatçı Birlikleri ve sektörel dernekler kanalıyla ihracatçı firmaların bilgilendirilmesi ve soruşturmanın açılmasını engellemeye yönelik mektup, telefon görüşmeleri ve üst düzey temaslar yoluyla ithalatçı ülke otoriteleri ile görüşülmesi…
• Soruşturma açılması durumunda ihracatçı firmalarımıza DTÖ’nün ilgili anlaşmalarından kaynaklanan hak ve yükümlülükleri kapsamında teknik bilgi ve destek verilmesi…
• İthalatçı ülke otoriteleri tarafından soruşturma kapsamında gönderilen tüm dokümanların (soru formu, şikayetin gizli olmayan versiyonu, karar raporları, vb.) İhracatçı Birlikleri ve sektörel dernekler kanalıyla ihracatçı firmalarımıza ivedilikle iletilmesi ve olası görüşlerinin talep edilmesi…
• Anti-damping ve korunma önlemleri soruşturmalarında ihracatçılarımızın savunulmasını teminen ülke görüşlerinin hazırlanarak ithalatçı ülke otoritelerine iletilmesi…
• Telafi edici vergi soruşturmalarında hükümet için hazırlanan ve ülkemizce verilen sübvansiyonlara ilişkin detaylı bilgilerin talep edildiği soru formunun ülkemiz kamu kuruluşları ile koordineli şekilde yanıtlanması…
• Soruşturmalar kapsamında gerçekleştirilen “tarafları dinleme toplantılarına” katılım sağlayarak görüşlerimizin sözlü olarak da dile getirilmesi…

DTÖ’DEKİMÜZAKERELER

DTÖ Doha Kalkınma Gündemi Müzakereleri kapsamındaki alt başlıklardan Kurallar Müzakereleri çerçevesinde “Anti-Damping Anlaşması(ADA)”, “Sübvansiyonlar ve Telafi Edici Önlemler (STÖ) Anlaşması” alanlarındaki disiplinlerin açıklığa kavuşturulması için müzakereler yürütülmektedir.
• ADA Konuları: Sıfırlama (zeroing), önlemlerin etkisiz kılınması(circumvention), önlemlerin 10 yılsonunda kaldırılması, vb. (Taslak metinler: 30 Kasım 2007 ve 28 Mayıs 2008)
• STÖ Anlaşması Konuları: Sübvansiyon tanımının kapsamının genişletilmesi, sübvansiyonun varlığının belirlenmesi için dünya piyasa fiyatlarının baz alınması, vb.

Ticaret Politikası Önlemleri kapsamında Avrupa Birliği ile Aramızdaki hukuki durum

Anti-Damping Uygulamaları Açısından:
1/95 Ortaklık Konseyi Kararı’nın 44. maddesi:

Türkiye’nin iç pazarla ilgili rekabet hukuku, devlet yardımlarının denetimi ve diğer konulardaki müktesebatı benimsemesi ve etkin bir şekilde uygulaması sonucunda Türkiye-AB Ortaklık Konseyi’nin bu araçları askıya almaya karar verebilmesi.

Korunma Önlemleri Uygulamaları Açısından:

i) Katma Protokol’ün 60. maddesi: Katma Protokol’ün uygulanması sonrasında iki taraf arasında yapılan ticaret nedeniyle ortaya çıkacak olumsuzlukları gidermek için korunma önlemi alınabilecektir.
ii) 1/95 Ortaklık Konseyi Kararı’nın 63. maddesi: Katma Protokol’ün 60. maddesi geçerliliğini korunmaktadır.

Son olarak Ereğli Demir Çelik A.Ş. Pazarlama ve Satış Direktörü Taylan Erkin Karagül; global ekonomik durum, global çelik piyasası, Türkiye ekonomisi, Türkiye yassı çelik piyasası, Yassı çelik fiyatları ve Erdemir hakkında, çeşitli veriler eşliğinde bir sunuş gerçekleştirdi.

Demir Çelik Store Dergisi de panelde katılımcı olarak yer aldı ve çelik sektörünün önde gelen isimlerinin sektörel değerlendirmelerini yakından takip etti.

. . .

İçerik sadece atıfta bulunularak yayınlanabilir: Sivas İş Dünyası. Editöryal görüş, yazarın görüşüne aykırı olabilir.