Ã?in, dünyada yaşanan ekonomik krizi fırsata çeviriyor. Kriz nedeniyle zarar eden enerji ve maden şirketlerini satın alma dışında, zor durumda olan bankalara da ortak oluyor.
Çin, dünyada yaşanan ekonomik krizi fırsata çeviriyor. Kriz nedeniyle zarar eden enerji ve maden şirketlerini satın alma dışında, zor durumda olan bankalara da ortak oluyor. Batı, kötü mirasyediler gibi değerli varlıklarını Çin’e satmaya devam ediyor.
Avustralya muhalefet lideri Barnaby Joyce, ülkenin en büyük maden şirketi olan Rio Tinto’nun 19,5 milyar dolara Çin’e satılmasına şiddetle karşı çıkanlardan. Barnaby Joyce, sadece Rio Tinto’nun Çinlilere satılmasına karşı çıkmıyor. Joyce Çin’in krizi fırsat bilerek küresel çapta enerji ve maden kaynaklarını ucuza kapatmasının yaratacağı tehlikelere karşı dünyayı uyarıyor. Çünkü Çin, Rio Tinto dışında başka bir Avustralya şirketi olan dünyanın ikinci çinko üreticisi Oz Minerals’ı da 2,6 milyar dolara satın alma teklifinde bulundu. Ancak satın alımlar bununla da bitmiyor. Şubat ayında Çin’in 3. büyük çinko üreticisi Zhongjin 45,5 milyon dolara Avustralya’nın büyük çinko üreticilerinden Perilya’yı satın alırken, geçtiğimiz hafta Çin’in büyük demir-çelik şirketlerinden Hunan Valin Iron& Steel 771 milyon dolara Avustralya’nın 3. büyük demir cevheri üreticisi olan Fortescue’nin yüzde 20’lik hissesini devraldı.
Çin, krizi fırsata dönüştürüyor
Fortescue satışını Çin China National Petroleum Corporation şirketinin, Libya’da önemli petrol sahalarına sahip olan Kanadalı Verenex Energy’yi satın almak için teklifi takip etti.
Mart ayının başında ise Sinosteel şirketi, demir madeni üreticisi Murchinson’un yüzde 6’lık hissesini satın aldı. Şüphesiz ki Çin, krizi avantaja döndürmeye çalışıyor. Özellikle sanayinin atardamarı olan doğal kaynaklar alanında. Çünkü Çin, elindeki nakit parayı, kriz nedeniyle değerleri son derece düşmüş olan Batı endüstrisinin en büyük şirketlerini, ucuz fiyata satın almakta kullanıyor. Çin bunu gelişigüzel yapmıyor. Nokta hedefler belirleyerek, sanayisi için önem taşıyan şirketleri satın alıyor. Çünkü Çin dünya çapında gerçekleştirdiği bu şirket satın alımları daha önce belirlenmiş bir strateji doğrultusunda gerçekleştiriliyor. Buna kanıt ise geçtiğimiz ay içinde Pekin’de son yapılan Ulusal Enerji Yönetimi konferansında, hükümet yetkililerinin yabancı doğalgaz, petrol ve maden şirketlerinin satın alınmasında kullandıkları bir fonun varlığından söz etmeleri oldu.
Ucuz hammaddeyi garantiliyorlar
Bu arada Çin sadece önemli doğal zenginliklere sahip olan şirketleri satın almıyor. Krizin ilk sinyallerini vermeye başladığı 2007 yılında 3 milyar dolarla Blackstone ve 2,2 milyar dolarla Barclays gibi kuruluşlara yatırım yaparak Batı’nın finans sistemine hızlı bir giriş yaptı.
Çin’in önde gelen ekonomi uzmanları, ülkelerinin yurtdışında gerçekleştirdiği şirket alımlarını, “Çin Batı şirketlerinin üstünde egemenlik kurmaya çalışmıyor. Çin sadece endüstrisinin can damarı olan alanlarda kaynakları garanti altına almaya çalışıyor ” şeklinde yorumluyor. Uzmanlar Çin’in Brezilya ve Rusya ile yapılan milyar dolarlık petrol anlaşmalarını buna örnek gösteriyor. Çin, bilindiği gibi Ocak ayında Petrobras’a önümüzdeki 10 yıl içinde günlük 100 bin varil petrol satışı karşılığında 10 milyar dolar kredi açmıştı. Aynı dönemde Çin Kalkınma Bankası Brezilya örneğindeki gibi Rus petrol üreticisi Rosneft’e 20 sene süreyle Çin’e yapacağı 300 bin varil günlük petrol satışı karşılığında 15 milyar dolar kredi vermişti Kriz döneminde artış göstermesine rağmen, Çin’in denizaşırı yatırımları yeni bir gelişme değil. Çin hükümeti son yıllarda, Afrika’da jeostratejik konumunu güçlendirecek yatırımlar yapıyor. Çin bugün Afrika’da Angola, Sudan ve Nijerya’da petrol, Kongo, Tanzanya ve Zambiya’da büyük maden ruhsatlarına sahip. Ancak, uzmanların görüşüne göre Çin bunu yaparken dünya düzenini değiştirmeye çalışmıyor, sadece enerji kaynakları arz güvenliğini sağlamaya çalışıyor.
. . .
İçerik sadece atıfta bulunularak yayınlanabilir: Sivas İş Dünyası. Editöryal görüş, yazarın görüşüne aykırı olabilir.
