Türkiye'ye Çin Devlet Başkan Yardımcısı Xi Jinping ile birlikte gelen 200 işadamı, dün İstanbul'da 28 farklı anlaşma yaparak 1,3 milyar dolarlık işbirliğine imza attı.
2011'de dünyanın en fazla büyüyen iki ülkesi Çin ve Türkiye, İstanbul'daki İş Forumu'nda yeni işbirliklerine imza attı. Çin ejderhası ile Anadolu kaplanı üç gün sonunda 4 milyar 300 milyon dolarlık ticaretin yolunu açtı. 200 kişilik heyetle Türkiye temaslarını sürdüren Çin Devlet Başkan Yardımcısı Xi Jinping, iki ülke arasında ekonomik ve ticari faaliyetlerin artırılmasını talep etti. "Tek taraflı aşk olmaz." diyen Ekonomi Bakanı Zafer Çağlayan ise Çin'in Türkiye'den daha fazla ürün almasını istedi.
Asya'nın iki yakasında yer alan Çin ve Türkiye, ekonomik işbirliğini genişletiyor. Bu amaçla Türkiye'ye Çin Devlet Başkan Yardımcısı Xi Jinping ile birlikte gelen 200 işadamı, dün İstanbul'da 28 farklı anlaşma yaparak 1,3 milyar dolarlık işbirliğine imza attı. Bu sayede Türkiye'ye yaptığı 3 günlük ziyarette enerji, madencilik, inşaat ve tekstil gibi alanlarda yapılan işbirliği anlaşmalarının 4,3 milyar dolara ulaştığı bilgisini veren Xi Jinping, bunun dünyanın hızla büyüyen iki ülkesinin gerçek potansiyelini yansıtmadığını söyledi.
Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) ile Çin Elektrikli Eşyalar İthalat ve İhracat Odası'nın İstanbul'da düzenlediği Türk Çin Ekonomi, Ticaret ve Yatırım İşbirliği Forumu'nda konuşan Başkan Yardımcısı, geçen yıl Türkiye'nin Çin'e 2,5 milyar dolarlık ihracat gerçekleştirdiğini, Çin'in de Türkiye'ye 22,5 milyar dolar ihracat yaptığını ifade etti. 2001 yılına göre 20 kattan fazla artış anlamına gelen ticari hacmin iki ülke potansiyelini yansıtmadığına vurgu yapan Çin Devlet Başkan Yardımcısı, "Çin artık Türkiye'nin üçüncü en büyük ticaret ortağı. Türkiye'den de tekstil ve günlük ürünler, maden, kimyasal ürünler ve fındık alıyor. Fındık Çin'de ciddi rağbet görüyor. 2001'den bu yana Çin, Türkiye'de 10 milyar doların üzerinde müteahhitlik anlaşması imzaladı. Ama bunlar potansiyeli asla yansıtmıyor." dedi. Ortak konsorsiyumla yapılan Ankara-İstanbul hızlı tren ikinci etabının pürüzsüz devam ettiği bilgisini veren Jinping, Çin ve Türkiye'nin sermaye ve teknoloji alanlarında birbirini tamamlayabileceğini söyledi. "Eğer siyasi güven pekişirse, Çin ile Türkiye G20, Dünya Ticaret Örgütü, Birleşmiş Milletler gibi arenalarda ortak hareket ederse ekonomik işbirliği daha da derinlik kazanır." diyen Jinping, enerji ve altyapı alanlarında ciddi işler yapılabileceğini vurguladı.
Devlet Bakanı ve Başbakan Yardımcısı Ali Babacan ise 2010 yılında Çin Devlet Başkanı'nın Türkiye ziyareti sırasında iki ülke arasındaki ilişkinin stratejik işbirliği seviyesine yükseltildiğini hatırlatarak başladığı konuşmasında, iki ülkenin uluslararası her platformda diyaloğunun arttığını kaydetti. 2002'de 1 milyar dolar olan toplam ticaretin 2011 itibarıyla 24 milyar dolara çıkmasının sevindirici olduğunu belirten Babacan, "ICF gibi özel sektöre kredi veren Dünya Bankası kuruluşu, Washington dışındaki ilk ofisini İstanbul'a açtı. Coca-Cola 93 ülkedeki operasyonunu Türkiye'den yönetiyor. Bu örnekleri Çin de Türkiye'yle ilgili planlarını sınırlamasın diye veriyorum." dedi. Foruma katılan Ekonomi Bakanı Zafer Çağlayan da, Asya'nın Doğu ve Batı yakasında yer alan iki ülkenin artık bir araya gelmesi gerektiğini söyledi. "İki yakanın bir araya gelmesi her zaman önemlidir." diyen Bakan Çağlayan, şu an imzalanan ikili anlaşmaların nisanda Çin'e gidecek Başbakan Tayyip Erdoğan ve beraberindeki işadamları ile daha da derinleşeceğini ifade etti. "Ancak Çin'den 22,5 milyar dolarlık ithalatına karşılık Türkiye'nin 2,5 milyar dolarlık ihracatı tek taraflı aşka benziyor. Bunu karşılıklı hale getirmek lazım. Çünkü bu durum bizi mutlu etmiyor." diyen Bakan Çağlayan, iki ülke arasındaki ticaret hacminin 2015'te 50 milyar dolar, 2020'de 100 milyar dolara çıkması gerektiğini kaydetti. 2011'de Çin'in dünyaya 61 milyar dolar yatırım yaptığını ama bu anlamda Türkiye'ye cimri davrandıklarını hatırlatan Çağlayan, "Eğer Avrupa'ya çok yakın olmak istiyorsanız en doğru adres Türkiye'dir." dedi. Türkiye'nin bulunduğu konumla 4 saat uçuşta 56 ülkeye ulaşabildiğine dikkat çeken Çağlayan, Çinli şirketleri Kanalistanbul ve 3. köprü gibi proje ihalelerine girmeye davet etti.
KİM, NE DEDİ?
Jinping, Çin'in 10 yılına yön verecek bir lider
Türkiye İşadamları ve Sanayiciler Konfederasyonu (TUSKON) Başkanı Rızanur Meral: Türkiye dünya ekonomisine ağırlığını koyan Çin'e önümüzdeki 10 yıl yön verecek bir lideri ağırladı. Müstakbel devlet başkanı önce ABD'yi sonra da Türkiye'yi ziyaret etti. Bu stratejik açıdan Türkiye'ye verilen önemi ortaya koyuyor. Bu fırsatı iyi değerlendirmeliyiz. 2,5 milyar dolarlık ihracat Türkiye için bir zafiyet. Mutlaka artırmamız lazım. TUSKON bu noktada gerekli çalışmalarını sürdürüyor. Şu an Çin'e daha çok satış, hammadde olarak yapılıyor. İhracatın yüzde 60'ı maden kaynaklı. Çin dünyaya çok fazla yatırım yapan bir ülke. Bundan istifade etmemiz lazım. Yerli enerji ve ulaştırma noktasında birçok Çinli firma ile finansmanı onlardan gelmek üzere yatırım anlaşmaları yapılabilir.
İki ülke arasında gidilecek çok yol var
TİM Başkanı Mehmet Büyükekşi: Türkiye'nin Çin'e ihracatı 16 Şubat itibarıyla geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 30 artarak, 245 milyon dolardan 319 milyon dolara ulaştı. 2000'den bu yana Türkiye ile Çin arasında ithalat 23, ihracat ise 12 kat arttı. Ticaret hacmi ise 21 kat yükseldi. Çin, Türkiye'nin en fazla ihracat yaptığı 21. ülke ve en fazla ithalat yaptığı 3. ülke. Şu haliyle ikili ticarette Türkiye aleyhine gerçekleşen açık 19 milyar dolar. Yani gidecek çok yolumuz var. Dünya ticaretinden Türkiye binde 85 pay alıyor. Çin ticaretinden aldığı pay ise binde 2. Bu sebeple iki ülke ticareti bir ivme kazanmalı. Bu anlamda bugün yapılacak 30'a yakın dev işbirliği anlaşmaları hem Çin'e hem Türkiye'ye yarayacak.
Yatırımlar artacak
Türkiye Çin Sanayici İşadamları Derneği (TÜÇSİAD) Başkanı Murat Sungurlu: Bu gün Çin ejderhası ile Anadolu kaplanları bir araya geldi. Önümüzdeki yıl Çin devlet başkanı olacak bir temsilci eşliğinde bir araya gelindi. 10 yıldan daha az sürede iki ülke arasındaki ticaret 100 milyar dolara ulaştırılabilir. Bunun için iki ülke işadamlarının birbirlerini ve ülkelerini daha iyi tanıması önemli. Bu tür ziyaretler iki ülkedeki yatırımları da artıracak. Şu an Türkiye'de 29.144 adet yabancı firma var ve bunun sadece 431'i Çinli. Bu rakam da gelişen yakınlaşma ile artacaktır.
Çinlileri biz taşıyacağız
THY Genel Müdürü Temel Kotil: Çin ile Türkiye ilişkileri geliştikçe uçuşlarımız arttıyor. Şu an her gün Pekin, Şanghay ve Guanzhou'ya uçuşlarımız var. Bir uçak 300 yolcu taşıyor ve haftada 2.100 yolcu taşıyoruz. Ama biz Pekin ve Şanghay'a günde 2 kez uçmak istiyoruz. Ayrıca 5 farklı noktaya daha uçmak istiyoruz. Yani toplamda 8 noktaya uçma planımız var. İlave uçuş hakkı istiyoruz. Çünkü Çinlileri Afrika'ya da taşıyacağız. Toplamda şu an 190 noktaya uçuyoruz. Şu an Avrupa'nın 4. büyük havayolu şirketiyiz, 2012 sonunda 3. büyük şirketi olacağız.
Birlikte otoyol yapalım
Türk-Çin Parlamentolar Arası Dostluk Grubu Başkanı AK Parti Şanlıurfa Milletvekili Emin Önen: İki ülke arasındaki ithalat-ihracat dengesizliğini ihracatı artırarak değil, Çinli işadamlarına Türkiye'deki büyük otoyolları, demiryolları ve enerji gibi alanlarda iş yaptırarak kapatabiliriz. İki ülke arasındaki ilişki açısından bu yıl Türkiye'de Çin yılı, önümüzdeki yıl da Çin'de Türk yılı olacak. Bu iki yılı iyi değerlendirmemiz gerek. Mesela 100 bin Çinli turist Türkiye'ye geliyor. Bu çok az. En az 1 milyon olmalı. Bu sebeple şu an Çin'de atağa geçiyoruz.
. . .
İçerik sadece atıfta bulunularak yayınlanabilir: Sivas İş Dünyası. Editöryal görüş, yazarın görüşüne aykırı olabilir.
