Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Taner Yıldız’ın, resmi temaslarda bulunmak üzere gittiği Türkmenistan’da yaptığı “Türkmen gazına talibiz” ve “Türkmenistan gazının mutlaka bölgede kullanılması lazım” gibi açıklamaları, Türkiye’nin Türkmen gazına yönelik kurgularını ortaya koyuyor.
Türkmenistan, 24.3 trilyon metreküplük ispatlanmış doğalgaz rezervleriyle, dünyanın kanıtlanmış gaz rezervlerinin yüzde 11.7’sine sahip. Türkmenistan’ın bugünkü ihraç pazarları arasında Çin, Rusya ve İran yer alırken, Aşkabat açısından Avrupa pazarına ulaşmak önem taşıyor. Analistler, Türkmen gazının Avrupa’ya TANAP üzerinden ulaşmasının, 16 milyar metreküple başlayıp, 60 milyar metreküpe kadar ölçeklenebilir şekilde inşa edilecek boru hattının daha fizıbıl olmasını sağlayacağını vurgularken, ayrıca Azerbaycan ve Türkiye’nin enerjide transit ülke olma hedeflerini somutlaştıracağını belirtiyor.
Türkiye arabulucu mu
Öte yandan Türkiye’nin, Azerbaycan ve Türkmenistan’ın Kyapaz/Serdar doğalgaz sahasıyla ilgili ihtilafında bir nevi “arabulucu” rolüne soyunduğu belirtiliyor. Bu sahayla ilgili anlaşmazlık çözülmeden TANAP Projesi’ne Türkmen gazını dahil etmenin zaman alacağını vurgulayan bazı yetkililer, şunu söylüyor: “Yıldız’ın, Türkmenistan ve Azerbaycan enerji bakanları ile Avrupa Birliği’nin enerjiden sorumlu komiseri Günter Öttinger ile yaptığı dörtlü toplantının konularından biri Azerbaycan ve Türkmenistan’ın AB gözetiminde yeniden müzakerelere başlaması oldu. Üst düzey bir Türkmen yetkili, Aşkabat’ın Bakü’yü bu konuda uluslararası mahkemeye taşıyacağını söylemeden önce, müzakereler oldukça yoğun şekilde sürüyordu. Türkmenistan’ın TANAP’ın parçası olması için, bu ihtilafın çözümlenmesi gerekeceğini düşünüyorum.”
Yüzde 77’lik artışa çare
Hazar bölgesindeki kaynakların Avrupa’ya ulaştırılması için yıllardır gündemde olan Trans Caspian hattı bölge ülkelerinin anlaşamaması nedeniyle hayata geçirilemiyor. Trans Caspian hattının gerçekleşmesi, 2030’a kadar doğalgaz talebi yüzde 77 oranında artacak olan Türkiye için de önem taşıyor. İran’dan aldığı doğalgazın bin metreküpü 585 dolara yükselen ve Rusya’yla doğalgaz konusunda zaman zaman siyasi sıkıntılar yaşayan Türkiye için Türkmenistan gazı anlamlı bir alternatif olarak öne çıkıyor. Türkmen gazının Avrupa’ya Türkiye üzerinden ulaştırılması ise transit ülke hedefiyle örtüşüyor.
Çözümün parçasıyız
HAZAR kaynaklarının Türkiye üzerinden Avrupa’ya ulaştırılması 1990’lardan beri tartışılıyor. Bunun için en uygun seçenek olarak hala Trans Caspian projesi öne çıkarken, Yıldız Türkmenistan’da yaptığı açıklamada şunları söyledi: “Türkiye, Avrupa’nın gaz ihtiyacı ile ilgili problemin çözümünün önemli bir parçasıdır. Türkmenistan gazı böyle bir bölgenin doğalgaz hareketlerinin dışında kalamaz. Bu gazın mutlaka bölgede kullanılması lazımdır diye düşünüyoruz . Enerji güvenliği çerçevesinde Türkmenistan doğalgazının da bu yapıya nasıl dahil edilebileceğini konuştuk. Son derece verimli bir toplantı oldu.
. . .
İçerik sadece atıfta bulunularak yayınlanabilir: Sivas İş Dünyası. Editöryal görüş, yazarın görüşüne aykırı olabilir.
