Hedef: Sıfır karbondioksit salımı ile çelik üretmek

Toolox Teknik İş Geliştirme Müdürü Barış Yıldırım ile gerçekleştirdiğimiz röportajı sizinle paylaşıyoruz. 

Firmanız ve kendiniz hakkında bizi bilgilendirebilir misiniz?

SSAB, İsveç merkez olmak üzere Finlandiya ve Amerika’daki fabrikalarıyla yaklaşık 8,8 milyon ton üretim kapasitesine sahip global bir çelik üreticidir. SSAB’nin uzmanlık alanı yüksek mukavemetli çeliklerdir,  benim de Teknik İş Geliştirme Müdürü olduğum 
Toolox® malzeme de yine yüksek mukavemetli bir malzeme olup, 25 yıldır dünyanın her yerinde kullanılan, ön sertleştirilmiş ve menevişlenmiş bir mühendislik ve kalıp çeliğidir. 

2018 yılında Türkiye de bölge satış müdürü olarak SSAB’de çalışmaya başladım.  2021 yılında, Teknik İş Geliştirme Müdürü oldum ve hala bu görevi sürdürüyorum. Görevim gereği üretim, ürün geliştime ve Ar-Ge ekipleri ile yakın bir temasta olmam gerektiğinden İsveç’e taşındım.

Toolox® hakkında biraz daha detaylı bilgi verebilir misiniz?

Toolox® markası altında 4 farklı ürün var. Her bir ürünün hem kimyasal bileşimleri hem de sertlik değerleri farklıdır; Toolox33 (~30-33 HRc), Toolox40 (~38-40 HRc), Toolox44 (~44-45 HRc) ve Toolox46 (~46-48 HRc). Bu malzemeler SSAB’nin patent ürünleridir. 

Ürünlerimizle müşterilerimize hem zaman hem de yüksek performans sağlıyoruz

Uygulama alanına ve gereksinimlere bağlı olarak uygun mekanik özelliklere sahip Toolox®, müşterilerimize hem zaman hem de performans kazandırması amacıyla geliştirilmektedir.  Zaman kazandırmanın en  büyük nedeni tüm Toolox® malzemelerin ön sertleştirilmiş olarak üretilmiş olup ikinici bir çekiredeğe kadar sertleştirme işlemine ihtiyaç duymamasıdır. Bunun yanı sıra tüm Toolox® malzemeler, gerektiğinde yüzey işlemi (nitrasyon, PVD kaplama, indüksiyon veya lazer sertleştrime vb) yapılarak sertlik, aşınma, mukavemet ve yorulma performansları arttırılabilir. 

Toolox®, tüm mekanik ( sertlik, akma ve çekme dayanımı, yüzde uzaması ve tokluk) değerleri ölçülmüş olarak ve bu özellikler bir sertifika ile (EN10204.3.1 ) sevk edilmektedir. ESR bir malzeme kadar temiz bir yapıya sahip olan bu malzemelerin böyle bir sertifika ile sevk edilmesi son kullanıcılara sağladığı avantajlar bakımından son derece önemli olduğunu düşünüyorum.

Toolox33 ve Toolox40 sadece plaka olarak, Toolox44 ve Toolox46 ise plaka, yuvarlak çubuk ve blok olarak üretilmektedir. 
   
Toolox’u bir yarış arabasının fren diski veya forkliftin kremayer dişlisi olarak kullanıyor olabilirsiniz  

Genel olarak Toolox® hangi sektörlerde hitap etmektedir?

25 yıldır üretilmekte ve geliştirilmekte olan Toolox her ne kadar ön sertleştirilmiş olarak plastik kalıpları için kullanılmaya başlansada her geçen zamanda farklı kalıp uygulamaları (form verme, dövme, metal enjeksiyon, ekstrüzyon vb.) ve mühendislik uygulamalarında (aşınma plakası, şaft, fikstür, fren diski, kremayer dişli vb.) son derece başarılı bir şekilde performans göstermektedir. 

Her ne kadar görünür bir parça olmasada şu an Toolox, talaşlı imalatta kullanılan CNC tezgâhların acil durum fren sistemi parçası, bir yarış arabasının fren diski veya forkliftin kremayer dişlisi olarak kullanıyor olabilirsiniz. 
Toolox®un kullanıcıya ve üreticiye avantajları nelerdir?

Temel olarak en büyük avantaj ısıl işlem prosesinin ortadan kaldırılıp hem zaman kaybından hem de potansiyel risklerden kaçınılmasıdır. Zamanın  çok daha önemli hâle geldiği günümüzde hızlı imalat süresi hem üreticilere hem de kullanıcılara mevcut rekabet ortamında büyük bir avantaj sağlamakta ve üretim hattında âtıl bir kapasite yaratarak aynı makine parkını kullanarak daha fazla üretim yapma şansı vermektedir. 

Diğer bir yandan ise tüm Toolox ürünler yüksek sıcaklıkta menevişlendikleri için yapılarında çok düşük seviyede gerilim içermektedir. Bu durum talaşlı imalat sırasında parçada oluşabilecek ölçü değişimlerini minimuma indirerek daha hasas toleranslarda parça elde edilmesini kolaylaştırmaktadır. 

Bir çok kesici takım firmasının malzeme kütüphanesinde Toolox var

Tooloxun talaşlı imalatı konusunda nasıl bir destek sağlıyorsunuz?

Her ne kadar malzemelerimiz ön sertleştirilmiş olsada, ayni sertlik seviyesinde diğer kalıp veya mühendislik çelikleri ile karşılaştırıldığında Toolox®´u işlemek daha kolay ve yönetilebilirdir. Bu noktada talaşlı imalat önerileri içeren broşürlerimiz kullanıcılara iyi bir referans olmaktadır. Ayrıca video paylaşım uygulamalarında son kullanıcıların paylaştıkları işleme videoları da iyi bir örnek teşkil etmektedir. Bunların yanı sıra global ölçekteki kesici takım üreticileri ile atelye çalışmaları yapmaktayız. Bir çok kesici takım firmasının malzeme kütüphanesinde Toolox hakkında bilgi oluşmuş durumdadır.

Aynı zamanda SSAB olarak uzman kadrolarımız talaşlı imalat, kaynak, bükme, dizayn konularında her zaman müşterilerimize destek sağlamaya hazırdır.
   
Toolox un kalıp ve mühendislik uygulamalarında öne çıkan özellikleri nelerdir?

Kalıp uygulamalarında özellikle yüksek parlatılabilme kabiliyeti, işlenebilirliği, ölçüsel kararlılığı, aşınma, kırılma ve ısıl yorulma direnci ön plan çıkmaktadır.  Bu sayede hem standart hem de patent ürünler ile rekabet edebilmekte hatta çok daha iyi performans verdiği birçok uygulama bulunmaktadır.

Mühendislik uygulamaları için ise işlenebilirliği, ölçüsel kararlılığı, kaynak edilebilirliği, bükme işlemine uygunluğu, oksijen-plazma-lazer yöntemleri ile kesilebilmesi, soğuk ve sıcak aşınma ve yüksek mekanik yorulma direnci ile özellikle Toolox44 un darbe sönümleme kabiliyeti ön plana çıkmaktadır. Özellikle Toolox33’ün -20°C dahi sahip olduğu yüksek darbe tokluğu sayesinde bazı yapı çelikleri yerine dahi kullanılmasına olanak sağlamaktadır. 

Her iki uygulama alanı için geçerli olan bir özellik ise tüm Toolox ürünlerin minimum 590°C meneviş sıcaklığına sahip olması sayesinde nitrasyon ve PVD kaplama gibi işlemlere uygun olmasıdır. Bunun yanı sıra lazer ve indüksiyon gibi yüzey sertleştirme işlemlerinin uygulanabilmesi birçok uygulamada Toolox kullanımını daha da çeşitlendirebilmektedir.
   
 Ürünlerimiz Türkiye’de Korkmaz Çelik üzerinden temin edilebilir

Toolox malzemeye hangi kanallardan ulaşmak mümkündür?

Genel olarak satışımızın büyük bir kısmını bölge bayilerimiz aracılığı ile gerçekleştirmekteyiz. Türkiye de 2009 yılından bu yana Korkmaz Çelik (www.korkmazcelik.com) ve diğer bölge bayilerinin desteği ile müşterilerimiz Toolox’a ölçüsünde kesilmiş olarak ulaşmaktalar. Bunun dışında global olarak çalıştığımız OEM firmalarına Antwerp/Belçika stoğundan veya direkt olarak fabrikamızdan ürün sevkiyatı gerçekleştirmekteyiz. 
 
Fosil yakıt kullanmadan çelik üretme projemiz 2026 yılı sonunda başlayıp 2030 yılında tamamlamayı hedefliyoruz 

SSAB olarak yeni yatırım ve iyileştirme planlarınız nelerdir?

İsveç’te ve Finlandiya da yüksek fırın kullanarak üretim yapmaktayız ancak şu an devam eden yatırımımız ile 2026 yılı sonunda başlayıp 2030 yılına kadar tamamlamayı planladığımız fosil yakıt kullanmadan çelik üretme projemiz son hızıyla devam etmektedir. Hedefimiz sıfır karbondioksit salınımı ile çelik üretmek. Toolox bu konseptle üretilecek ürünlerin başında gelmektedir. Projenin detaylarına ve güncel bilgilere  www.ssab.com üzerinden ulaşılabilmektedir. 

. . .

İçerik sadece atıfta bulunularak yayınlanabilir: Sivas İş Dünyası. Editöryal görüş, yazarın görüşüne aykırı olabilir.