1979’dan itibaren faaliyette olan firmamız, teknolojik gelişmeleri yakından takip ederek ülkemizin sanayisine katkıda bulunmanın gururunu taşımaktadır.İştigal sahamız Paslanmaz boru ve fittings malzeme elemanları olup, dikişli boru üretimimiz ve geniş stoklama imkanlarımız dahilinde yurtiçi ve yurtdışındaki…
1979’dan itibaren faaliyette olan firmamız, teknolojik gelişmeleri yakından takip ederek ülkemizin sanayisine katkıda bulunmanın gururunu taşımaktadır.İştigal sahamız Paslanmaz boru ve fittings malzeme elemanları olup, dikişli boru üretimimiz ve geniş stoklama imkanlarımız dahilinde yurtiçi ve yurtdışındaki tüm ihtiyaç duyan endüstri kuruluşlarına hizmet vermektedir.
Şu anda, 18000 çeşit malzemeyi stoklarında bulunduran dünyadaki ender firmaların arasında olan Borşen, sanayinin her sektörüne anında cevap vererek, işletmelerin devamlılığına katkı sağlamaktadır.
Borşen Boru, paslanmaz sektöründeki 30 yıllık bilgi, birikim ve tecrübesiyle 2006 yılında paslanmaz TIG kaynaklı dikişli boru üretimine başlayan ve çok kısa süre içerisinde sistem, kalite ve üretim sertifikalarını elde eden bir kuruluş olarak Türkiye ve uluslararası pazardaki birçok firmaya yüksek kaliteli, sertifikalı paslanmaz boru tedariğini sağlamaktadır.
2006 yılı başından itibaren Borşen, müşteri taleplerine daha hızlı cevap verebilmek için kendi fabrikasında TIG kaynaklı, krom – nikel boru üretimine başlamış bulunmaktadır. Üretim Standartlarımız ASTM A249,ASTM A312,ASTM A789,ASTM A790,EN 10217-7,DIN 11850 olarak tüm teknik şartnamelere uygun olarak imal edilmektedir.
Borşen’in fabrikasındaki boru üretimi, uluslararası Lloyd kuruluşları tarafından belgelendirilmiştir. Bünyesinde kurulmuş kalite kontrol laboratuvarında, her türlü mekanik ve kimyasal testleri yapabilecek ekipmanlara sahiptir.Bu yüzden dünyanın en güçlü, kalitesi mükemmel, genellikle Avrupalı büyük üreticilerin stoklanan paslanmaz ürünlerinin, sertifikalarını kendi laboratuvarında test ettikten sonra müşterilerine sunmayı bir prensip haline getirmiştir.
Son teknoloji üretim hattı ile müşterilerimizin ihtiyacı olabilecek her türlü gereksinimi sağlamayı hedefleyen Borşen Boru’da, standart üretimi ile TIG kaynaklı, dış çapağı alınmış, fırçalı boru/profil uç çapağı alınmış ve paketlenmiş olarak müşterilerine teslim etmektedir. Bunun dışında talepler doğrultusunda ek proses olarak iç çapağı alınmış, parlak tavlı boru teminini de Borşen Boru tam olarak karşılamaktadır.
Borşen Boru, kalite konusunda öncü olabilmek için ihtiyacı olan eksikliklerini kısa sürede tamamlayarak, iki adet laboratuar kurmuş ve kendi bünyesinde üretim sertifikasını düzenleyebilecek konuma gelmiştir. Laboratuvarlarında, spektro analiz (kimyasal analiz), çekme testi, basma testi, iç çapak yüzey pürüzlük ölçülmesi, sertlik değeri tayini, boru yırtılma testi, boru katlanma - tersine katlanma testi ve hidrostatik basınç/sızdırmazlık testlerini yapabilme imkanı bulunmaktadır. Borşen Boru, aynı zamanda boru üretim hattında iki adet eddy current (girdap akımları) cihazı ile malzeme üzerinde oluşabilecek her türlü hata, çatlak, delik vb. kusurları önleme imkanına sahiptir. Eddy current cihazları ile öncelikle kaynak alanı kontol edilir, ikinci eddy current ile de borunun tüm çevresi kontrol edilerek, boru üzerinde oluşulabilecek veya sacdan kalan hata ve kusurların kontrol altında tutulması sağlanır.
Borşen Boru gerçekleştirdiği her lot üretim için EN 10204/3.1 üretim sertifikası düzenleyip kullanıcıya kolay ve anlaşılır bir dilde test ve analiz sonuçlarını ileterek, borunun kalitesini taahhüt etmektedir.Bu sayede tüketicinin satınaldığı ürün ile ilgili olarak tam bilinçlendirilmesi sağlanarak doğru tercih yapması ve aldığı ürünün tüm özelliklerinin teknik olarak standartlardaki tam karşılığı sağlanmaktadır.Bu itibarla Borşen Boru misyon olarak tamamı ile tüketicinin her koşulda yanında yer almakla beraber gerek projelerinde,gerekse satış sonrası teknik desteği ile, yatırımlarını en optimum düzeydeki maliyet anlayışı ile uzun yıllar tüketicinin hanesine artı kar olarak geri dönmesini temin etmektedir.
Kuruluşumuz bünyesince yer alan tüm akreditasyon sistemleri nezdinde gerek yurtiçi gerekse yurtdışı hizmet portföyümüzdeki müşterilerimizin satış sonrası her türlü teknik desteği doğru zamanlama ve üstün teknik mühendislik yaklaşımımızla cevap verebilmek maksadı ile Türkiye’de herzaman ilklere imza atmış olan firmamız yine bu bağlamda 2010 yılı içerisinde ISO 10002:2004 Yönetimi sistemini genel ISO 9001:2008 çerçevesinde bünyesine katarak müşterilerinden gelebilecek her türlü talep ve günümüzün pazarında beklenti anlamındaki koşullarını kalite ve hizmet hızından ödün vermeyerek karşılayacaktır.
Borşen Boru Sanayi dünyada geçen yıl yaşanan ve tüm sanayi ülkelerinde çok derin izler bırakan global kriz süresincede güçlü mali yapısı ve sürekli innovatif kalite yönetim sistemi ile yatırımlarına hız kesmeden devam ederek stok seviyesini başka firmaların ulaşmaları mümkün olamayan seviyelere çıkartarak bilinçli yönetim anlayışı ile mükemmel bir kriz idaresi istemi göstermek sureti ile diğer kuruluşlara önemli bir örnek teşkil etmiştir.Bu itibarla sadece bulunulan kriz dönemine ait değil,genel olarak sadece kalite ölçümü ve muhakemesi olmadan, fiyata dayalı değerlendirme kriterlerinin Türkiye’de mevcut pazar ihtiyaçları oranında giderek artış göstermekle beraber teknik anlamda doğru malzeme seçim kriterlerinin paslanmaz tüketimine konu olan sektörler bağlamında yeterince gözardı edilmemesi çıkarımından hareketle firmamız bünyesinde teknik mühendis kadromuz genişleyerek bu konuda genel olarak sıkıntısı çekilen “yanlış satın alım”veya birbaşka deyişle “kalitesi”uygunluk taşımayan israf niteliğindeki malzemeler konusunda sayın tüketici sanayicilerimizi bilgilendirilmesi cihetine gidilmiştir.Bilgili ve donanım sahibi dinamik,innovatif karakterdeki “insan”kaynaklı yatırım bilincimiz önümüzdeki dönemlerde de artan oranlarda olmak kaydı ile devam edecektir.
Borşen Boru Sanayi olarak sürekli iyileşme sürecinde kendini yarınlara hazırlayan insan’a yatırımını daimi olarak arttıran bir inanış içerisinde dış pazarlardaki taleplerinde geniş spekli ve tükenmeyen stok malzemeleri ile her geçen yıl genişletmektedir.Borşen uluslararası bazda Türk sanayisinin paslanmaz kanadında çok önemli misyonlar üstlenerek gerek üretimi,kalite akreditasyonu bilinci ve geniş stok kullanım avantajları ile en önde gelen kuruluşları arasındadır.Bu açıdan ele alındığında Borşen Boru Avrupa,Ortadoğu,Arap Yarımadası ve genişleyerek Rusya pazarındaki hizmetlerini gün geçtikçe arttırmaktadır.Bu konu ile ilgili olarak Borşen Boru yayımladığı teknik kitapları,bröşürleri ve önemli basın-yayın organlarındaki bilgilendirici teknik makaleleri ile değerli tüm müşterilerine paslanmaz malzemeler konusunda her türlü desteği kesintisiz olarak devam ettirecektir.Amacımız her zaman yenilikçi hedefleri doğrultusunda kurumsal kimliği ile sayın müşterilerimize en doğru ve en güvenilir malzeme desteğini herzaman ihtiyaç halinde yanlarında olarak,her koşulda destekleyerek devam ettirmektir.
Bu hususlar ışığında siz sayın okuyuculara “paslanmaz”nedir?neden kullanım sahaları gün geçtikçe artmaktadır?gibi sorulan sorulara teknik veriler ve uygulanan sayısız tecrübeler dahilinde bu köşeden yazılarımızla duyuracağız.Bilhassa okuyucularımızdan gelebilecek her türlü görüş,öneri ve ihtiyaç duyulabilecek soruların bizzat [email protected] e-mailine gönderilmesi bizi herzaman memnun kılacaktır.
PASLANMAZ ÇELİK
Paslanmaz Çelik uluslararası deyim olarak “stainless steel” tanımlanmakla beraber ingilizce dilindeki tanıma karşılık gelmektedir. Tanımı ve genel fiziksel yapısı itibarı ile bu demir türevi metal alaşım atmosferik şartların aşındırıcı ve yıpratıcı etkilerine karşılık oldukça mukavement gösteren ve yıllar itibarı ile yıpranması yok denecek kadar az olan bir yapıyı insanların kullanım hizmetine sunmuştur. Paslanmaz olgusunun geçmişte yer alan tarihsel süreci ve gelişme kronolojisine bakıldığında yaklaşık 100 yıla dayanan bir sürecin bugünkü ulaştığı nokta olarak görülmektedir. Bilhassa temel başlangıç noktası mukavement,dış ortamın yıpratıcı etkilerine karşı uzun süreli dayanım ve nihayetinde temel olarak nitelik parametrelerinin değişimi bir başka deyişle artan ve azalan sıcaklıklarla beraber bu değişik metal alaşımının çok değişik formlara girmesi ile kullanım yelpazesinin ne kadar geniş olabileceğinin bilincidir.Dünya geneli bakıldığında paslanmaz malzeme ve kullanım değeri 1950’li yıllardan sonra havacılık ve savunma sanayilerinin teşvikleri ile oldukça artış göstermekle beraber geliştirilmeleri ise yine artışa paralel olarak halen günümüzde de devam etmektedir.Paslanmaz çok değişik çeşitlerde,yarı hammadde ve hammadde olarak imal edilebildiği gibi pekçok formda kullanıcının hizmetindedir.Üretimi ve bağlı bulunduğu alaşım elementlerinin yüksek bedelleri karşısında ise alaşımsız ve daha az alaşımlı çeliklere göre maliyeti yüksek bir çelik grubudur.Ancak başta belirtildiği üzere çok uzun ömürlü bir çelik grubu olduğundan ötürü yıllar itibarı ile yapılan yatırım-optimizasyon dengesi bakımından aslında maliyetinin daha düşük olduğu görülmektedir.
Korozyon,demir üzerinde geri dönülmez bir tahribat yapmaktadır.Korozyon için serbest oksijen ve mutlak nem oranına ihtiyaç vardır.Bu itibarla demirin içerisine en az 10,5 oranında Krom eklenmesi ile korozyon dayanımına sahip alaşım elde edilmektedir.Bu alaşıma Paslanmaz adı verilmektedir.Paslanmaz ailesini oluşturan ve değişik özelliklere sahip pek çok çeşit bulunmaktadır.Krom bazlı bu malzeme günlük hayatımızın vazgeçilmez unsurlarını oluşturmaktadır.Krom ihtiva eden bu alaşıma nikel katılması onun pek çok önem taşıyan değişik uygulamalarda kullanılmasını sağlamaktadır.Daha başka olarak molybdenum katılması ile alaşım daha da dayanıklı bir yapıya sahip olmaktadır,bu suretle de korozyon dayanımı isteği fazla olan ortamlarda kullanılabilir hale gelmiştir.Bir başka deyişle,katılan tüm elementler,paslanmaz malzeme yapısının ayrı birer fonksiyon üstlenmiş bir birlikteliği üstlenmektedir.Genel olarak paslanmaz çelik üzerinde yukarıdaki alaşımların ilavesi ile havadaki serbest oksijen atomlarının birleşmesi bir pasif tabaka oluşumunu meydana getirmektedir ki bu yabancı literatürde “passive layer” yada “magic layer”olarak tanımlanmıştır.İkinci tanım aslında bir sihirli tabakanın varlığını işaret eder ki tüm atmosferik ve ortamın içerisinde bulunduğu bağıl değişkenlerin ana madde olan demire nüfusunu engellemekle beraber paslanmazın gerçek işlevini meydana getirmektedir.Bu tabaka çok hassas ve 0,06-0,08 mikron kalınlığında olup,herhangi bir nedenden ötürü çizildiğinde veya hasar gördüğünde hava ile birleşen paslanmazın üzerinde tekrar bu tabaka kendiliğinden oluşmaktadır.
Paslanmazın genel çatısını oluşturan elementler aşağıda sıralanmıştır;
• Nickel ………..Nikel…..Ni
• Molybdenum ……Molibden….Mo
• Chromium ……Krom…….Cr
• Titanium …..Titanyum…..Ti
Yukarıdaki elementler pozitif iyon yükü taşıdığı için(metal tanımı) alaşım tanımı ile reaksiyonda bulunurlar.Paslanmaz malzemelerin içinde metal olmayan elementlerde bulunmaktadır.Bu elementlerin bazıları;
• Carbon…..Karbon…C
• Nitrogen …Azot.....N
Sayılabilir.
Paslanmazın gereksinimini oluşturan koşullar özel uygulama ve ortam şartlarında korozyona dayanım olarak tanımlanabilir.Paslanmaz malzeme seçiminde paslanmazın tipi ve alaşım değeri bahsedilen bu şartlara göre esas alınmaktadır.Bu özelliklere ilave olarak kullanım sahalarının performans kriterleri göz önüne alınmaları suretiyle paslanmaz malzemenin mekanik ve fiziksel özellikleri ayrı olarak değerlendirilmektedir.
Paslanmaz tanım olarak sağlam,uzun ömürlü,çekici,korozyona dayanıklı,çok amaçlı kullanıma sahip,esnek,değişken,sürekli değeri olan ifadelerini taşımaktadır.
Paslanmaz çelik binlerce uygulama sahasına sahip olan ender malzemelerden biridir.Aşağıda kullanım sahaları gruplar halinde gösterilmiştir;
• Evsel:Çatal-kaşıklar,Evyeler,Tencere-tavalar,Çamaşır makinesi merdaneleri,Fırınlar,Traş bıçakları v.b
• Mimari/İnşaat alanları:Dış cephe giydirme,trabzanlar,kapı ve pencere bağlantı elemanları,dış ortam mobilyaları,yapısal alanlar,destek elemanları,aydınlatma kolonları,üst eşikler,duvar kolon uygulamaları.
• Nakliye Endüstrisi:Taşıt ekzozları,ızgaraları,nakliye tankerleri,gemi konteynerleri,kimyasal deniz taşıma tankerleri,özel taşıtlar.
• Kimya/ilaç sanayi:Basınçlı tanklar(kaplar),proses borulamaları.
• Petrol/gaz:Deniz üstü-Karasal petrol platformları,deniz altı borulamalar,kablo bağlantı elemanları-tepsileri.
• Tıp/sağlık:Amelyat ekipmanları,tıbbi implant organları(takma aparatlar),MRI tarama cihazları.
• Yiyecek ve içecek endüstrisi:Catering malzemeleri,proses boruları ve bağlantı elemanları,mayalama,distilasyon,yiyecek üretimi.
• Su:Su şartlandırma ve kanalizasyon sistemleri,su iletim borulama,sıcak ve soğuk su tankları.
• Genel:Yağmurlama sistemleri(tarım),kablo,cıvata,somun pul,sabitleme elemanları,dayanak(mesned) elemanla
Paslanmaz malzeme seçim kriterleri;
1. Koroziv ortam şartlarını nedir?Atmosfer şartları,su-nem oranı,belirli kimyasalların konsantrasyon oranları,klorid oranları,asidide varlığı.
2. ortamın sıcaklığı nedir?Yüksek sıcaklık paramentreleri korozyon oranını arttırır.Bu ortamlarda paslanmazın dayanım derece arttırılmalıdır.Düşük sıcaklıklarda daha sert malzeme seçimi yapılmalıdır.
3. Paslanmaz dayanım kuvveti ne olmalıdır?Austenitik,dubleks malzemeler kuvvet bakımından daha yüksektir.
4. Uygulamada kaynak metodu seçimi?Austenitik malzemeler kaynak yapımına daha elverişlidirler.
5. Form verilebilme kabiliyeti nasıl olmalıdır?Austenitik malzemeler daha kolay form verilebilme özelliğine sahiptirler.Dubleks ve Martenisitik malzemeler bunu elverişli değildirler.
6. Hangi üretim şekli kullanılacaktır?Austenik malzemelerin örnek olarak,boru,fittings,dolu malzeme,köşebent v.b.pek çok farklı türde çeşidi bulunmaktadır.
7. Tedarik süresi?Paslanmaz malzemelerin talepleri doğrultusunda temininin değerlendirilmesi için gerekli zaman faktörü hesaplanmalıdır.
8. Maliyet girdileri?Paslanmaz malzemenin maliyet ve yatırım giderleri hesaplanırken mutlaka ilk yatırım maliyeti değil,kullanım sahasının life time-cost’u(ömür boyu kullanım performansı)değerlendirilmelidir.
LLC :Ömür maliyeti(Life cycle cost);
AC = İlk satınalama maliyetleri
IC = İlk montaj ve devreye alma maliyetleri
N = Projede yer alan tercih edilen işletme ömrü
i = Yıllık amortisman oranı
OC = Yıllık işletme giderleri
LP = Yıllık kayıp üretim giderleri
RC =Yıllık bakım-değişim giderleri
PASLANMAZ ÇELİKLERİN GENEL ÜRETİM STANDARTLARI
Dünyada metal teknolojilerinin pek çok tanımlama ifadeleri bulunmaktadır. Esas olarak her malzeme çeşidi belli kurallar ve bu kuralların dikte ettirdiği normların ölçü ve imalat şekillerine göre üretilmektedir.Bu tanımlanan ve çerçevesi çizilen kurallar ülkeden ülkeye değişiklik göstermiş olsada bilimsel çalışmaların odaklandığı merkezlerin başta Amerika ve Avrupa ülkeleri olduğu göz önünde bulundurulmalıdır.Bu ülkelerin standartların belirlenmesindeki oluşturduğu komisyonlar değişik tarihlerde yayımladıkları ölçü-norm,imalat şekli ve imalatta ölçüm belirsizliği kavramından ortaya çıkan tolerans sapmaları ve nihayetinde üretimin kalite kontrol ve son kullanıcıya ulaştırılmasındaki güvence anlayışı ile birlikte uygulanan tahribatlı fiziksel metalojik testlerle beraber tahribatsız testlerin de parametrik işleyişlerini yazılı olarak beyan etmişlerdir.
Başlıca standartlar Amerika,Avrupa ve Evrensel ISO (International Organization for Standardization)olarak üç temel çatı altında toplanmıştır.Bu standartların yanı sıra ülkeden ülkeye farklılık gösteren tali ifadeler içeren yazılı deklarasyon standartları olmasına karşın sadece özel talepler doğrultusunda değerlendirilmektedirler.Tüm metodolijide kullanılan standartlar ve kısaltma birimleri aşağıdaki tabloda verilmiştir;
AISI American Iron and Steel Institute
ANSI American National Standards
API American Petroleum Institute
ASME American Society of Mechanical Engineers
ASTM ASTM International
AWS American Welding Society
BS British Standards Institution
DIN Deutsches Institute for Normung
ISO International Organization for Standardization
JIS Japan Industrial Standards
KS Korean Industrial Standards
MIL Military Specifications and Standards
NF Norm Francaise
SAE Society of Automotive Engineers
UL Underwriters Laboratory
UNS Unified Numbering System
Paslanmaz çelik endüstrisinde standartlar kuramsal olarak birbirinden ayrı olarak ifade edilsede pratikte ve kullanım sahalarında ortak ifade şekillerinde değerlendirilir.Özellikle bazı endüstri sahalarında kullanılan spesifik malzemelerin sadece Amerikan normu karşılığı olduğu gözlemlenebilir(örnek:Dubleks malzemeler ve alt türevleri)
Paslanmaz çelik malzemelerin ticari ifadelerinde kullanılan tanım bilgileri için Borşen ürün kataloğunu ve web sitesindeki bilgileri lütfen referans alınız.
Özet olarak ifade edilmesi gerekirse Paslanamaz Çelik Malzemeler için standartlar aşağıdaki konu başlıkları için tanımlanır,ve yukarıdaki tablodaki ifadeler önce yazılarak bir sayısal no yazılarak tanımlanır.Örnek; AISI 304L,DIN 11850 v.b
Standardın oluşması için öncelikle;
• Üretici firma (EN ISO 9001 Kalite Yönetim sistemine sahip olmalıdır)
• Paslanmaz malzemenin tanımı(Boru,saç,levha,flanş v.b)
• Paslanamaz malzemenin ölçüsü(metrik-mm-inch)
• Paslanamaz malzemenin üretim standardı(AISI,DIN)
• Paslanamaz malzemenin metalojik kalitesi( AISI 304L,1.4404,UNS 3183)
• Paslanmaz malzemenin üretim normlarına göre üretim aşamasındaki yapılan kalite güvence testleri(ASTM A999,EN 10088-2,EN ISO 3651,EN 10045-1)
• Paslanmaz malzemenin kabul edilebilir limitler içindeki üretim toleransları(D3/T4)
• Paslanamaz malzemenin son kullanıcıya teslim şekilleri(Boylar,paketleme formu)
Şartlarının oluşması beklenmelidir.
Bu malzeme guruplarının genel özelliklerini ve normları için lütfen Borşen internet sayfasını ziyaret ediniz.
PASLANMAZ ÇELİK TÜRLERİ;
• Ferritik
AISI 409 EN1.4512 C:0,02 Cr:12
AISI 410S EN 1.4000 C:0,04 Cr:12,0
AISI 430 EN1.4016 C:0,04 Cr:16,5
• Martenzitik
AISI 420 EN 1.4028 C:0,30 Cr:12,5
• Ostenitik
AISI 304L EN 1.4307 C:0,02 Cr:18,3 Ni:8,0
AISI 316L EN 1.4404 C:0,02 Cr:17,3 Ni:10 Mo:2,,7
AISI 310S EN 1.4845 C:0,05 Cr:25 Ni:20
AISI 321 EN 1.4878 C:0,09 Cr:18,10 Ni:13,4 Ti:0,51
• Ferritik – Ostenitik (dupleks ve süper dubleks)
UNS31803 EN 1.4462 SAF2205 C:0,03 Cr:22 Ni:5 Mo:3,2 N:0,18
UNS32750 EN 1.4410 SAF2507 C:0,03 Cr:25 Ni:7 Mo:4 N:0,30
Olarak mikroskop altında x400 kez büyütülmüş şekil diagramları paslanmaz çelik gruplarının kristalizasyon yapısını göstermektedir.
C:Karbon Cr:Krom Ni:Nikel Mo:Molibden N:Azot
Bu bölümde sizlere genel hatları ile Paslanmaz Nedir?sorusunun cevaplarını vermeye çalıştık,bir sonraki sayıda bize ayrılan bölümde paslanmaz çelik üretim aşamaları ile gündelik hayatımızda proses teknolojilerinde kullanılan malzeme gruplarını ve birbirlerinde nasıl ayrırtedilerek değerlendirme sürecine alındıklarını inceleyeceğiz.
