KRİZ SONRASI DÖNEMDE TAKIM TEZGAHLARI SEKTÖRÜ
Takım tezgahı satışlarında yeni gelişen ülkeler ve özellikle de Doğu Asya ülkelerinin önemi artmıştır. Bu gelişme imalatta da gözlenmektedir. Pazarın büyümesi bu ülkelerde takım tezgahı imalatını da teşvik eder hale gelmiştir. Avrupa pazarındaki alıcıların beklentilerine göre tasarlanıp imal edilen…
Takım tezgahı satışlarında yeni gelişen ülkeler ve özellikle de Doğu Asya ülkelerinin önemi artmıştır. Bu gelişme imalatta da gözlenmektedir. Pazarın büyümesi bu ülkelerde takım tezgahı imalatını da teşvik eder hale gelmiştir. Avrupa pazarındaki alıcıların beklentilerine göre tasarlanıp imal edilen bir tezgah, bu gelişen pazarların, örneğin Çin veya Brezilya’daki yatırımcıların beklentilerini karşılayamayabilmektedir. O ülkedeki alıcıların ihtiyaçları farklılık gösterebilmektedir.
Kriz döneminde ve 2010 yılında Avrupa’daki takım tezgahı firmalarının dünyadaki imalat içindeki payı azalmış ve 2008 yılında dünyadaki imalatta 44 olan payı 33’e düşmüştür. Bunun bir nedeni Uzak Doğu ülkelerinin yaşanan krizden daha az etkilenmeleri ve bu etkileri gelişmiş ülkelerden daha kısa sürede aşmalarıdır. Avrupa’daki firmalar çoğunlukla teknolojik bakımdan çok gelişmiş tezgah imal etmekte, buna karşın gelişmekte olan ülkeler ise orta teknoloji düzeyindeki tezgahlara daha fazla ihtiyaç duymaktadırlar. Bu sektörde imalatçı-müşteri ilişkileri büyük önem taşımakta, müşteri beklentilerine uygun tezgah imal etme, mevcut tasarımlarını gerektiğinde alıcının ihtiyacına uygun şekilde geliştirmeleri gerekmektedir.
Avrupa’lı imalatçıların büyük çoğunluğunun KOBİ yapısında olması ve uzak pazarlara girebilmek için yapılması gereken aktiviteler için kaynaklarının yetersiz olması da takım tezgahı imalatının doğuya doğru kaymasına yol açmaktadır.
Gelişen pazarlara ihracatı zorlaştıran bazı engeller de bulunmaktadır. Rusya’da oldukça komplike gümrük sistemi, Çin ve Arjantin’de kendine has ve bir ölçüde de engelleyici sertifikalandırma kuralları, Brezilya’da ise ithalat için lisan alma zorunluluğu bunlardan bazılarıdır. Satılan tezgahlara mutlaka servis hizmeti verilmesi gerekmektedir. Hindistan, Çin hatta ABD vize konusunda güçlükler yaşanmasına neden olmakta ve müşteriye servis sunulmasını zorlaştırmaktadır.
2010 yılında BREZİLYA’da 837 milyon $’lık takım tezgahı imal edilmiş, 1.124 milyon dolarlık da ithalat yapılmıştır. Son yıllarda imalatın 15-20’si ihraç edilmiştir. İhracatın 21’i Almanya, 14’ü Fransa, 13’ü de ABD’ye gitmiştir. İthalatta ise Almanya 17, İtalya 16 ve Tayvan 12 pay almıştır.
Türkiye’nin Brezilya’ya tezgah ihracatı 2008 yılında 25,3 milyon dolara kadar çıkmış, 2009 yılında 50’den fazla azalarak 10,4 milyon dolara gerilemiş, 2010 yılı değeri ise 23,6 milyon dolara ulaşarak Brezilya’nın tezgah ithalatından 2,1 pay alınmıştır. Ancak, 2005 yılında 3,58 milyon $, 2006 yılında 5.88 milyon $, 2007 yılında 10,50 milyon dolar ve 2008’de de 25,29 milyon dolara çıkarak 3 yılda 7 kat artırılması, bu pazarın Türk takım tezgah imalatçıları için potansiyel vaat ettiğini göstermektedir.
Brezilya’da satılan tezgahların 26’sı otomotiv, 12’si enerji ve 10’u da yatırım malları imalatı sektörlerinde kulanılmaktadır.
2010 yılında CECIMO gurubundaki ülkelerin tezgah ihracatının (Türkiye dahil) 400 milyon €’luk kısmı Brezilya’ya yöneliktir. Bu değer bu ülkelerin ihracatının 5’ini oluşturmaktadır. İlk nazarda küçük gibi gözükse de bu değerle Brezilya, CECIMO ülkelerinin takım tezgahı ihracatında 6. konumdadır.
Brezilya, Avrupa’dan yapılan ithalata 14 vergi uygulamaktadır. Buna karşın AB ülkelerinin ithalatı vergilerden bağışıktır.
AĞAÇ İŞLEME MAKİNALAR
CECIMO Genel Kurulunda bir sunum yapan SCM Group Başkan Yardımcısı Adriano Aureli, yakın gelecekte sektörlerin imalatında üç etkileyici faktörün ön plana çıkacağını belirtmiştir. Bunlar; daha iyi bir performansın garanti edilmesi, maliyetin azaltılması ve enerji tasarrufunun sağlanması. Küçük ölçekli kuruluşlar birleşmelere veya birlikte hareket etmeye zorlanmaktadırlar. Bu kuruluşlar AR-GE’ye, imalatta ve komponent alımında ve diğer aktivitelerini geliştirirken maliyeti düşürmeye önem vermek zorundadırlar. Aynı zamanda bu sektöre girmekte olan, gelişmekte olan ülkelerdeki yeni oyuncuların ataklarına karşı kendilerini korumaları gerekmektedir.
Avrupa’da yaklaşık 800 adet ağaç işleme makinası imalatçısı vardır ve bunların sadece 4 adedi büyük ölçekli firma yapısındadır. Çin, bu sektörde dünyada 3. imalatçı konumuna gelmiştir.
1980’lerde Japonya’nın Avrupa’lı imalatçıları silip süpüreceği söylenmişti. Fakat böyle bir durum olmadı. AB’deki imalatçılar bu güçlükleri aşmayı başardılar. Çin’de de şartlarda değişim yaşanmaktadır. İşçilik maliyetleri 15 kadar artmıştır. Ayrıca bu ülkedeki işçiler daha fazla ücret ve daha fazla iş güvenliği istemektedirler. Bunun yanında yetişmiş işçi teminindeki zorluklar daha otomatik imalat metotlarının kullanılmasına zorlamakta, bu gelişme ise ucuz işçi avantajını azaltmaktadır. Avrupa’lı firmalar Çin rekabetine karşı gelişmiş teknoloji uygulaması, know-how, güvenilir, emniyet, bilgi birikimi ve verimlilik artışı sağlamak zorundadırlar.
Arslan SANIR
Makina İmalatçıları Birliği
Koordinatör