Türk Makina Sanayii İçin İlginç Bir Pazar: Rusya

Rusya, Avrupa ülkelerindeki makina imalatçıları için olduğu kadar ülkemiz makina imalatçıları için de potansiyel ve önemli bir pazar konumunda olup, her geçen gün ihracatımız artış göstermektedir. Örneğin Rusya, 2010 yılında kompresör ve vakum pompası ihracatımızda 6,3 milyon dolar ile ilk sırada (toplam kompresör ve vakum pompası ihracatımızın % 16,7’si) tezgah ihracatımızda 3. (ihracattaki payı % 5,1), vinç ihracatında 23. konumda bulunmaktadır. 2010 yılında bu ülkeye takım tezgahı ihracatımız bir önceki yıla göre % 44,4 artmış olup, 2011 yılı ilk 8 ayında da % 54’lük bir artış gerçekleşmiştir.

Gelişen ve yaşanan krizden en az etkilenen ülkelerden birisi olması nedeni ile ülkeler Rusya’daki gelişmeleri yakından izlenmektedir. 19-24 Eylül 2011 tarihinde düzenlenen EMO fuarı sırasında bu ülke ile ilgili bir seminer düzenlenmiştir. Seminerde konuşan VDW (Alman Takım Tezgahı İmalatçıları Birliği) başkanı Mr. Martin Kapp yaptığı konuşmada bu ülkedeki takım tezgahı pazarının 1,4 milyar Euro’luk büyüklükte olduğunu, pazarda ithalatı etkileyici önlemlerin de bulunmadığını belirtmiştir. 1,4 milyar €’luk pazardaki talebin % 85’i ithalatla karşılanacaktır. Türkiye 2010 yılında tezgah ihracatını % 44,4 artırırken Almanya’nın bu ülkeye ihracatında % 41’lik bir artış olduğu belirtilmektedir.

Rusya’nın takım tezgahı talebinin önümüzdeki yıllarda da devam etmesi beklenmektedir. Bunun bir nedenin ülkede mevcut yaklaşık 1,5 milyon takım tezgahının 20 yıldan eski olması ve teknolojisi de geri olan bu tezgahların yenilenmesi gerektiğine işaret edilmektedir. Bu arada otomotiv ve havacılık sanayindeki hızlı büyüme, talebin canlılığını koruyan diğer bir nedendir. 2011 yılında yayınlanan bir hükümet kararnamesi ile ülkede imalat yapan otomotiv kuruluşlarının 2015 ve sonrasında yılda en az 300.000 araç imal etmeleri şartı getirilmiştir. Bu değere erişemeyen kuruluşlar ithal edecekleri komponent ve diğer imalat malzemelerine önemli ölçüde artırılacak vergiler ödemek zorunda kalacaklardır. Otomotiv sektörü bakımından büyük önem taşıyan bu konuda imalat yapan kuruluşlar, milyar doları bulan yeni yatırım planları hazırlamışlar ve uygulamaya başlamışlardır. Volkswagen, bir taraftan mevcut fabrikasını büyütmeyi planlarken, diğer yandan ikinci bir fabrika kurma konusunu da değerlendirmektedir. Alınan bilgilere göre BMW, Ford, Renault ve Daimler de genişleme planları üzerinde çalışmaktadır. Bu gelişmenin takım tezgahı talebine yeni bir ivme vermesi beklenmektedir.

Rusya’da 2009’da % 7,6 azalan milli gelir, 2010 yılında % 4’lük bir büyüme göstermiştir. 2011 ve 2012 için beklenen ise % 4’ün aşılmasıdır. Petrol fiyatlarının beklenenden fazla artması hükümet ve firmalar bakımından gelir artımı sağlamış ve bu kazancın bir kısmı sanayi kesimi yatırımlarını desteklemiştir. Bu arada ücretlerde de artışlar olmuştur. Gelir artışı ise ev eşyası ve otomobil satışlarını tetiklemiştir. Her ne kadar petrol fiyatları iniş çıkışlar göstermekte ise de 2014 yılına kadar yeterli bir büyüme yaşanacağı tahmin edilmektedir.

Rusya’daki alıcılar için uzun vadeli ödeme planları büyük önem taşımaktadır. Ülke içinden kredi temininin kolay olmaması nedeni ile bu ülkeye yapılacak ihracatta satıcının kredi sağlaması ve Exim Bank’ın bu konuda destek vermesi satış şansını artıran önemli bir faktör olmaktadır.

Bilindiği gibi Rusya, ithal edilecek makina ve ekipman için GOST-R belgesi aramaktadır. Ancak 15.09.2010 tarihinde yürürlüğe giren ve satılacak makinalarla birlikte verilmesi gereken belgeleri de açıklayan “Technical Regulations on the Safety of Machinery and Equipment” N 753 mutlaka dikkate alınmalıdır.

VDMA’nın hazırladığı rapora göre Rusya, 2009 yılında 15,2 milyar € değerinde makina ve ekipman ithal etmiştir. Bunun 1,3 milyar €’luk kısmı inşaat makina ve ekipmanlarından, 1,2 milyar € madencilik, 917 milyon € gıda işleme ve ambalajlama makinalarından, 866 milyon € takım tezgahlarından, 681 milyon € tarım makinalarından, 594 milyon € pompalardan, 559 milyon € kompresör ve vakum pompalarından ve 520 milyon € sınai fırınlardan oluşmaktadır.

2010 yılında en çok takım tezgahı ile kompresör ve vakum pompası ihraç ettiğimiz 5 ülke ve Rusya’nın konumu aşağıdaki tablolarda verilmiştir.