Dünyanın en büyük takım tezgahı fuarı olan EMO bu yıl 05-10 Ekim 2009 tarihlerinde Milano’da gerçekleştirildi. Tüm ülkeleri etkileyen ekonomik krize rağmen fuara 39 ülkeden 1.400’den fazla firma katıldı ve en son geliştirdikleri tezgahları ve bu sektör için imal ettikleri ara mallarını, kesici takımları…
Dünyanın en büyük takım tezgahı fuarı olan EMO bu yıl 05-10 Ekim 2009 tarihlerinde Milano’da gerçekleştirildi. Tüm ülkeleri etkileyen ekonomik krize rağmen fuara 39 ülkeden 1.400’den fazla firma katıldı ve en son geliştirdikleri tezgahları ve bu sektör için imal ettikleri ara mallarını, kesici takımları ve hammaddeleri sergilediler. Fuar süresince CECIMO ve CELIMO’nun yanında farklı ülke birliklerinin düzenledikleri toplantılarda sektörün durumu da değerlendirildi.
Verilen bilgilere göre, 2009 yılı başından itibaren birçok ülkede siparişler bir önceki yıla göre 60 hatta 70 oranında azaldı. Şüphesiz 2008 yılı hemen tüm takım tezgahı imalatçıları için istisnai bir yıl idi ve imalat, tarihinin rekoru düzeyine erişilmişti. Bu büyük düşüşte, bu özel yıldaki rakamların büyüklüğü ile karşılaştırma yapılmasının da etkisi olmuştur. Verilen bilgilere göre, 2008 yılında sipariş edilen ve 2009 yılı ilk yarısında teslim edilen tezgahlar dolayısıyla imalattaki azalma daha düşük gerçekleşmiştir. CECIMO üyesi 15 ülkede imalatın 37 azalması ve değer olarak da 15,5 milyar € olarak gerçekleşmesi beklenmektedir. 2008 yılında bu gurubun toplam imalatı 24,4 milyar € olmuş ve dünyadaki satışların 44’ünü sağlamıştı. Japonya ve Çin, dünyadaki pazardan 17 pay almışlardı. CECIMO ülkelerindeki imalatın 68’i talaşlı imalat ve 32’si metal şekillendirme tezgahlarıdır. Bilindiği gibi 2008 yılında Türkiye’de imalatın 72’si ve ihracatın 75’i sac işleme makinalarıdır.
Japonya’da 2009 yılında beklenen imalat azalması 30 kadardır. ABD’de sektörün kapasite kullanım oranı 65’e düşmüş olup, bu değer 2007 ve 2008 yıllarında 80’in biraz üzerinde idi. Son aylarda yeni siparişlerde bir hareketlenme başladığı anlaşılmaktadır. Hindistan ise krizi pek hissetmemektedir. 2009 yılında milli gelir artışının 6,5 ve imalat sanayindeki büyümenin ise 10 olması beklenmektedir.
Birçok ekonomist gibi fuara katılan firmaların önemli bir kısmı da krizin dibine ulaşıldığını, 2010 yılında yavaş da olsa bir iyileşme beklendiğini, ancak ciddi artışların 2011 yılından itibaren gerçekleşebileceğini belirtmişlerdir.
Verilen bilgilere göre takım tezgahlarının yaklaşık 35’i otomotiv ve yan sanayi, 35’i de her tür makina imal eden diğer sanayiler tarafından alınmaktadır. Bu sektörlerde bir talep ve buna bağlı olarak imalat artışı yaşanıncaya kadar, tezgah satışlarının oldukça yavaş gelişeceği tahmin edilmektedir. Şu anda bu sektörlerde kapasite kullanım oranı 70 civarındadır. Enerji, havacılık ve savunma sanayileri 2008’de ve 2009 ilk yarısında krizden fazla etkilenmeyen sektörler olarak görünmekte ve bunların yatırımları devam etmektedir.
Bir süre daha devam edecek sıkıntılı dönemde, öncelikle yenilikçiliğe önem veren, imal ettikleri tezgahların teknolojilerini geliştiren ve müşteri beklentilerini dikkate alarak tasarımlarını yenileyen firmalar daha kısa sürede imalatlarını artırabileceklerdir.
Bu arada takım tezgahı talebi Çin, Hindistan, Kore dahil Asya ülkeleri ile Güney Amerika’da fazla düşüş göstermemiş olup, hatta talepte şimdiden artışlar yaşanmaya başlanmıştır. Çin, otomotiv ve elektrik mühendislikleri sektörlerinde büyüme ve yeni yatırımlar gözlenmektedir.
Bu yıl EMO fuarına ülkemizden 16 firma katılmıştır. Almanya’da Hannover’de düzenlenen 2003 ve 2005 yılı fuarlarına 40 kadar Türk firması katılmıştı. 2001 EMO Milano fuarında ise 24 firmamız vardı. Kesin rakam yayınlanmamış ise de, farklı ülkelerden 120.000’den fazla ziyaretçi geldiği tahmin edilmektedir.
Gerek Türk, gerekse diğer ülke katılımcılarının önemli bir kısmı, fuarın beklentilerinden iyi geçtiğini ifade etmişlerdir.
Baykal Makina A.Ş. EMO fuarına katılan firmalar arasında Avrupa’nın örnek kuruluşlar listesine girdi
CECIMO, Avrupa Birliği Komisyonunun karar alma durumunda bulunan kişilerin takım tezgahı sektörünün önemini fazla bilmedikleri, bu nedenle de gerek AR-GE projelerinde, gerekse diğer destek programlarında bu sektörü fazla dikkate almadıkları görüşü ile bu yıl EMO Fuarına Komisyonda karar verici konumunda bulunan 10 kişiyi davet etmiştir. MİB temsilcisinin de katıldığı bir yuvarlak masa toplantısında davetlilere Avrupa Takım tezgahı sektörü hakkında bilgiler verilmiş, daha sonra CECIMO elemanları ve diğer birliklerin temsilcileri ile sektörün başarılı firmaları olarak seçilen firmaların standlarına götürülmüşlerdir. Fuara CECIMO ülkelerinden katılan yaklaşık 1.000 firma arasından 11 örnek firma seçilmiştir. Baykal Makina A.Ş. bu 11 firma arasında yer almış olup Komisyonun yetkilileri tarafından da ziyaret edilmiştir.
Türkiye’de Kaç Makina İmalatçısı Var?
21.000 mi? 3.000 mi?
Bazı kuruluş temsilcilerinin ülkemizde makina imalatı yapan firma sayısı ile ilgili olarak 21.000 rakamını dile getirdikleri görülmektedir. Avrupa Birliği Komisyonunca yayınlanan bir raporda, 2004 yılında 15 Avrupa Birliği üyesi ülkede istihdamı 20 kişiden fazla olan toplam 21.300 imalatçı bulunduğu bilgisi yer almaktadır. Türkiye’de hemen hemen bu 15 ülkedeki kadar firma bulunması pek gerçekçi görülmemektedir.
TÜİK tarafından Yıllık Sanayi ve Hizmet İstatistikleri 2005 isimli yayında (Sayfa 12) 2005 yılında ülkemizde ISIC 29 gurubunda toplam 16.561 girişimci bulunduğu bilgisi yer almaktadır. Bu firmalardan 2601 adedi ev aletleri konusunda çalışmakta olup, bu rakamın toplamdan düşülmesi halinde makina sektöründe girişimci sayısı 13.960 olmaktadır (1-19 kişi çalıştıran işyerleri dahil).
Ancak, söz konusu yayının giriş bölümünde girişimci teriminin; bu sektörde faaliyet gösteren firma merkezi, farkı illerdeki büroları, makina satan mağazaları, depolar ile atölyeleri de (tamirat yapan veya servis kuruluşları ile parça ve basit mekanizmaları imal eden küçük ölçekli işyerleri) kapsadığı belirtilmektedir. Daha önce belirtilen AB Komisyonu raporunda, makina imalatçısı niteliğinde olmayan, istihdamı 1-19 kişi arasında olan bu tür kuruluşların sektördeki toplam işyeri sayısı içindeki payının yaklaşık 75 olduğu bilgisi yer almaktadır. AB’deki kabuller doğrultusunda makina imal eden firma sayımında yer almaması gereken bu tür girişimlerin, özellikle de atölye niteliğindeki mikro kuruluşların oranının ülkemizde daha yüksek olduğu düşünülmekte ise de, AB’deki oranı baz aldığımızda, istihdamı 20 ve daha fazla kişi olan ve makina imalatı yapan firma sayısının en fazla 3.490 adet olabileceği sonucu çıkmaktadır. Bu rakamlar, başkanlığını Makina İmalatçıları Birliğinin üstlendiği DPT MAKİNA VE METAL EŞYA SANAYİİ ÖZEL İHTİSAS KOMİSYONU RAPORU’nda yer alan ülkemizde makina imalatı yapan firma sayısının 3.000 civarında olabileceği görüşünü de desteklemektedir.
