Çin iç piyasasındaki toparlanma, Temmuz’da bölgesel kare kütük fiyatlarını ortalama 10–20 $/t yukarı çekti. Türkiye cephesinde Karadeniz FOB 435–445 $/t bandı iç pazara kıyasla cazibesini korurken, Haziran ayında kütük ithalatı 503 bin tona çıkarak yıllık bazda 3,4 kat arttı; Rusya %26 payla başlıca tedarikçi oldu.
Çin’de yaz başıyla birlikte güçlenen iç talep ve üretim ile ihracata yönelik olası kısıtlama söylemleri, Temmuz ayında kare kütük fiyatlarını dünya genelinde yukarı yönlendirdi. Piyasa oyuncularının ifadesiyle asıl itki, Çin iç piyasasındaki fiyatlamadan geldi; diğer tedarikçiler de kota ve lojistik durumlarına göre tekliflerini bu trende paralel revize etti. Tangshan’da Temmuz kotasyonları ay içinde 28 $/t artarak 434 $/t seviyesine taşındı. Çin Demir-Çelik Birliği’nin (CISA) yılın ilk yarısında hızla artan kütük ihracatına ilişkin endişe dile getirmesi ve kısıtlama çağrısı, fiyatların geri çekilmesini sınırlayan unsurlar arasında sayılıyor. Endonezya çıkışlı Temmuz kotasyonları 23 $/t artışla 468 $/t CFR’a yükselirken, Avrupa’da en yüksek seviye yine İtalya iç pazarında görüldü; Temmuzda ex-works fiyat 14 $/t artışla 576 $/t’ye çıktı. Körfez’de ise Suudi Arabistan tek istisna oldu; alıcılar Çin ve Endonezya’daki hızlı artışların kalıcılığına şüpheyle yaklaşınca ortalama fiyat 10 $/t gerileyerek 490 $/t düzeyine indi ve yerli tedarik daha rekabetçi göründü.
Karadeniz çıkışlı kare kütükte Temmuz genelinde belirgin bir istikrar söz konusuydu. FOB fiyatlar 435–445 $/t aralığında dalgalanırken, bu bant Türkiye’deki alıcılar açısından iç piyasaya kıyasla daha tercih edilir olmaya devam etti. Ay sonunda Kardemir’in ex-works bazlı satışları 500–510 $/t’den gerçekleşti. Kallanish verilerine göre Temmuzda Türkiye iç pazarındaki ortalama ex-works kütük teklifi %2,5’lik artışla (13 $/t) yaklaşık 518 $/t’ye yükseldi; böylece Karadeniz FOB ile iç piyasa arasındaki fark, ithalat iştahını canlı tutan bir marj yarattı.
Bu fiyat ayrışmasının somut sonucu, Türkiye’nin kütük ithalatında güçlü bir ivme oldu. Haziran 2025’te ithalat, 2024 Haziranına göre 3,4 kat artarak 503,3 bin tona ulaştı. Rusya, Haziran ayında sevkiyatlarını aylık bazda 3,3 kat artırıp 130,4 bin tona çıkararak %26 pazar payıyla en büyük tedarikçi konumunu pekiştirdi. Rus kütüğünün ortalama 455 $/t fiyatla gelmesi, diğer ülkelerden 478 $/t seviyesindeki tedarike kıyasla belirgin bir maliyet avantajı sundu. Ukrayna’dan Türkiye’ye Haziran sevkiyatı 17,5 bin tonda ve 502 $/t seviyesinde gerçekleşti; ülkenin pazar payı geçen yıl aynı ayda %12 iken bu Haziran %3’e geriledi.
Bununla birlikte, Temmuzda küresel ölçekte bazı alıcıların “Çin kaynaklı fiyat artışının geçici olduğu ve Çin kütüğünün fazla değerli fiyatlandığı” görüşüyle bekle-gör tutumu benimsediği de not edildi. Zira bir önceki ay, yani Haziran’da çoğu bölgede kütük fiyatları ya yatay seyretmiş ya da zayıf ihracat talebi nedeniyle 5 $/t civarında sınırlı bir düzeltme yaşamıştı. Piyasadaki bu temkinli yaklaşım, yaz aylarında görülen likidite düşüklüğüyle birleşerek işlem hacimlerini sınırladı.
Orta vadeye ilişkin referans beklentilerde ise temkinli bir iyimserlik var. Ukrayna Merkez Bankası (NBU), 2025’te çelik kütük ortalama fiyatının FOB Ukrayna bazında %5,2 düşüşle 478 $/t olacağını, 2026’da %2,9 artışla 492 $/t’ye ve 2027’de %2,1 artışla 502,5 $/t’ye yükseleceğini öngörüyor. Bu patika; Çin’in iç talep dinamikleri, bölgesel enerji maliyetleri, ihracat kısıtlamaları ve jeopolitik tedarik akışlarına duyarlı olmaya devam edecek.
Genel resim itibarıyla Temmuz ayında kütük piyasası Çin merkezli bir toparlanmanın eşliğinde 10–20 $/t yükseliş kaydetti. Karadeniz FOB’un 435–445 $/t bandında sabitlenmesi Türkiye için önemini korurken, iç piyasa-ithalat arasındaki fiyat farkı Haziran’da ithalat hacmini belirgin biçimde şişirdi. Ağustos-Eylül döneminde Çin iç piyasasındaki yön, CISA’nın ihracat söylemleri ve Karadeniz tedarik akışları, Türkiye’nin alış stratejileri üzerinde belirleyici olmaya devam edecek.
Kaynak: GMK Center.
. . .
İçerik sadece atıfta bulunularak yayınlanabilir: Sivas İş Dünyası. Editöryal görüş, yazarın görüşüne aykırı olabilir.
