PERPA MAKİNA İLE ÇEK BORVERK ÜRETİCİSİ FERMAT İŞBİRLİĞİ
Perpa Makina Türkiye’de yıllardır başarıyla distribütörlüğünü sürdürdüğü Taiwan menşeili FEMCO marka 110’luk CNC borverk ürünlerinin yanına şimdi de Çek Cumhuriyeti’nden FERMAT marka 130, 150 ve 160’lık CNC borverklerini de ürün yelpazesinin içine koydu.
FERMAT firması Çek Cumhuriyeti’nde 1990’ların başında iki kardeş tarafından sadece platino tip (yer tipi) ve tabla tipi CNC borverk üretmek üzere kurulmuş olan bir firmadır. Firmanın amacı, yüzyıllara varan köklü Çek takım tezgahı üretim tecrübelerine yeni dünya vizyonunu ve mühendislik gelişmelerini de katarak müşteri isteklerine daha esnek ve seri çözümler üretebilen, yüksek verimlilikte ve rekabetçi bir CNC borverk üreticisi olmaktır. Bu amaç doğrultusunda 1990 başlarında 4 çalışan ile başlayan girişim şu anda 530 çalışanı ile yılda 150 adet CNC borverk üretim kapasitesine sahip bir dünya markası haline dönüşmüştür.
FERMAT Çek Cumhuriyeti’nde 5 ayrı şehre yayılmış toplam 215.230 metrekarelik bir alanda üretimini sürdürmektedir. Halen kapasitesini arttırmak için yeni fabrika inşaatlarına da devam etmektedir.
FERMAT’ı rakipleri karşısında öne çıkaran en önemli husus firmanın sadece borverk üretimine odaklanmış, konusunda uzmanlaşmış olmasıdır. Firma, dünyadaki çoğu rakibinin aksine tezgah montajı değil gerçek tezgah üretimi yapmaktadır. Tüm talaşlı imalat firmanın kendi bünyesi içerisinde yapılmakta, bu da hem kalite kontrolünde kolaylık sağlamakta hem de müşteri taleplerine göre firmaya üretim esnekliği kazandırmaktadır. Firma ar-ge çalışmalarına büyük önem vermekte, iki ayrı fabrikada bulunan iki ayrı mühendislik departmanı sürekli olarak yeni gelişmeler üzerinde çalışmaktadır. Örneğin sadece 2010 yılında 5,3 milyon dolar değerinde üretim ekipmanı ve tezgah yatırımı yapılmıştır.
Platino tip (yer tipi) CNC borverklerin iş mili pinolü 130mm, 150mm veya 160mm olarak seçilebilmektedir. İş mili pinolü (W ekseni) 1000mm’ye kadar hareket kabiliyetine sahiptir. Ayrıca RAM hareketi (Z ekseni) mevcuttur ve 1200mm’ye kadar hareket kabiliyetine sahiptir. Platino tip (yer tipi) CNC borverklerde X ekseni 28m’ye kadar, Y ekseni ise 6m’ye kadar çıkabilmektedir. Firmanın şu anda inşaatı devam eden yeni üretim binasının yapımı tamamlandığında 7,5m Y eksenine sahip platino tip (yer tipi) tezgahların üretimi de mümkün olacaktır. Ayrıca bu tezgahlara 2000mmX2000mm’den 3500mmX3500mm’ye kadar değişebilen boyutlarda 50 ton yük kapasitesine kadar çıkabilen CNC döner tablalar ilave edilebilmektedir. FERMAT CNC döner tablalarını kendisi imal edebilen sayılı firmalardandır. Bu sebeple müşterinin isteğine göre de tabla boyutları ve kapasiteleri özel olarak dizayn edilip üretilebilmektedir.
Tabla tipi CNC borverklerin iş mili pinolleri ise yine 130mm, 150mm veya 160mm olarak seçilebilmektedir. İş mili pinol hareketi (W ekseni) 730mm veya 1000mm olarak seçilebilmektedir. Eğer istenirse tezgaha RAM hareketi (V ekseni) de ilave edilebilmektedir. RAM hareketi (V ekseni) 600mm, 900mm,1000mm veya 1200mm olarak seçilebilmektedir. RAM hareketi vasıtası ile tabla tipi borverklerde de çok uzak noktalara erişme olanağı oluşmakta, otomatik kafa bağlanabilmekte ve güç daha da artmaktadır.
CNC borverklerin en önemli ve stratejik parçalarından bir tanesi iş milleridir. FERMAT iş millerini Brno fabrikasında kendisi imal etmekte ve ayrı bir bölümde de test etmektedir. İş mili gövdesi sfero dökümden imal edilmekte, ısıl işlemden geçirilerek sertleştirilmektedir. İş mili pinolleri FERMAT tarafından nitritlenerek (azot bileşimi) yine kendi bünyesinde çok hassas silindirik taşlamalarda üretilmekte ve özel cihazlarda balans kontrolü yapılmaktadır. Motordan gelen güç iki kademeli Alman malı ZF marka şanzumanlar ile iş miline iletilmektedir. Yüksek motor güçleri ve düşük çevrim oranları sayesinde rakiplerine göre daha yüksek devirlerde maksimum torkları elde edebilmektedir. Son yıllardaki ar-ge çalışmaları sonucunda iş milindeki hareketli parça sayısı ciddi olarak azaltılarak parçalar arası sürtünme azaltılmış ve rakiplerine göre vibrasyon seviyesi ciddi olarak aşağıya çekilmiştir.
FERMAT manual ve otomatik tip kafaları da kendisi üretmektedir. Hem hirth dişli sistemi ile indekslemeli kafaları hem de mikro indexlemeli (0,001º) kafaları kendisi üretmektedir. Otomatik kafalar, hem otomatik olarak tezgaha bağlanıp sökülebilirler hem de otomatik olarak açısal pozisyonlama yapabilirler. Kafa üretimleri için çok hassas simultane 5 eksen tezgahlar kullanılmaktadır.
FERMAT CNC döner tablaları da kendi bünyesi içerinde üretmektedir. 50ton yük kapasitesine kadar değişik boyutlarda döner tabla üretimi yapılmaktadır. Döner tablaların tamamı iki servo motor ve iki pinyon dişli vasıtası ile tahrik edilmekte ve büyük çaplı çaprak masuralı rulman üzerinde minimum sürtünme kuvveti ile dönmektedir. Böylece hem dişli boşluklarının önüne geçilmiş olmakta hem de sürtünme kuvveti çok azaldığından çok hassas pozisyonlama ve tabla dönerken kesim yapılabilmektedir. Tabla sürtünen yüzeyler üzerinde dönmediğinden dolayı simetrik olmayan dengesiz yüklemelerde de kesinlikle sorun yaşanmamaktadır.
FERMAT dünyanın hemen her noktasına ihracat yapan bir firma haline gelmiştir. Kanada, Amerika Birleşik Devletleri, Hindistan, Çin, Brezilya, Almanya, Danimarka, İsveç, Rusya, Türkiye firmanın belli başlı büyük pazarlarındandır.
. . .
İçerik sadece atıfta bulunularak yayınlanabilir:
Sivas İş Dünyası. Editöryal görüş, yazarın
görüşüne aykırı olabilir.