Sanayide çarklar yeniden hızlandı

İç ve dış talepteki toparlanmayla birçok sektörde tam kapasiteye yaklaşılırken, siparişler ve ihracat da geçen yılın üzerine çıktı.

Sanayide üretim ağustosta hızlandı. İç pazardaki talep artışının yanı sıra ihracat pazarlarında başlayan toparlanma ile birçok sektörde kapasite kullanım oranlarını yukarı çekti. Yüksek talebe yetişmek için üç vardiyaya kadar çıkan otomotivci tam kapasiteye yaklaşırken, tekstil ve mobilya ihracatla gaza bastı. Kimya, beyaz eşya, demir-çelik, makine, maden ve iklimlendirmede üretim kapasiteleri geçen yıla yaklaştı. Sanayiciler, eylül ayına daha da umutlu giriyor.

PMI’da yeni rekor beklentisi

Sanayideki hızlı yükselişin bu hafta açıklanacak ağustos ayı Satın Alma Yöneticileri Endeksi’ne (PMI) de önemli etki yapması bekleniyor. Birçok sektör temsilcisi, temmuz ayında Şubat 2011’den bu yana en yüksek seviyesine çıkarak 56,90’a ulaşan Türkiye İmalat PMI endeksinde bu ay yeni bir rekor bekliyor. Hatırlanacağı gibi, endeks, mart, nisan ve mayıs aylarındaki gerilemelerin ardından güçlenen bir toparlanma yaşamış, uzun dönem ortalaması olan 50,8 PMI, son 2 aydır üst üste artış göstermişti.

“Demir çelik sektörü pandemi öncesine hızla dönüyor”

Demir çelikte de temmuz itibarıyla kapasite kullanım oranında pandemi öncesi seviyesinin üzerine çıktı. Çelik sanayinde temmuz ayı kapasite kullanımı 76,2'ye yükselirken ilk yedi aylık oran 67,3 oldu. Ağustosta da bu yükselişin devam etmesi bekleniyor.

Türkiye Çelik Üreticileri Derneği (TÇÜD) Genel Sekreteri Veysel Yayan: Normalleşmeyle birlikte haziran ve temmuz aylarında yeniden artış dönemine girildi. Ham çelik üretimi temmuzda yüzde 7,5 arttı. İlk 7 ayda ham çelik üretimi ise bir önceki yıla göre 7,5 artarak 19 milyon 433 tona yükseldi. Ayrıca iç piyasa da nihai mamul tüketimi haziran ayında yüzde 8,7 arttı. Hem ham çelik üretiminde, hem de nihai mamul tüketiminde yaşanan artışın, ağustosta, döviz kurlarındaki dalgalanmanın ve Doğu Akdeniz'deki gerginliğin sebep olduğu belirsizlik sebebiyle, yavaşlayarak da olsa devam edeceğini öngörüyoruz. Sektörümüzün, yılın geri kalan bölümünde de, nihai mamul tüketimindeki artışa bağlı olarak, ham çelik üretimini en az geçen yılın üretimi ile başa baş seviyede bitireceği, benzer durumun çelik kullanan sektörler için de geçerli olacağı ve bu durumun PMI endekslerini olumlu yönde

“Makinede kapasite kullanımı yüzde 66.32’ye çıktı”

Makine sektöründe yılın ilk yarısında yüzde 30 daralma yaşandı. Ancak haziran ve temmuz aylarında iç siparişlerde normale dönüş çarkların hızlanmasını sağladı. Yine de imalatın normal düzeye döndüğünü söyleyen sektör firmalarının oranı yüzde 50'nin altında kaldı.

Türkiye Makina Federasyonu (MAKFED) Genel Sekreteri Zühtü Bakır: Haziran ve temmuz PMI verilerinin çoğu ülkede olduğu gibi Türkiye'de de yüksek değerler göstermesini pandemi sürecinde dipten dönüş. Sektörde koşulların normalleşmeye devam etmesinin ve müşterilerin faaliyetlerine yeniden başlamasının siparişlere etkisini yapılan anketlerde de gözlemliyoruz. Buna göre yılın ilk yarısında yaklaşık yüzde 30 daralma gösteren sektörde haziran ve temmuz aylarında iç siparişlerdeki normalleşme seyri ivme kazandı. Nisan ayında yüzde 51,3'e kadar düşen kapasite kullanım oranı kademeli olarak artışa dönerek temmuzda yüzde 64,1 ve ağustosta yüzde 66,3'e yükseldi. Ancak tam olarak iyileşmenin sağlanabilmesi için bu büyümenin daha uzun süre devam etmesi gerekiyor.

Makine İhracatçıları Birliği (MAİB) Başkanı Kutlu Karavelioğlu: Temmuz sonu durumunu ve yılsonuna dair beklentileri sorguladığımız ankette, imalatının normal düzeyde sürdüğünü söyleyen firmaların oranı yüzde 50'nin altında kaldı. Ellerindeki siparişlerin üç aya kadar tamamlanacağını söyleyen firmaların oranı ise yüzde 78,8 ki, bu da eğer siparişler tamamen durursa her 5 firmadan 4'ünün üç aya kadar boşa çıkacağını gösteriyor. Firmaların yüzde 46'sı bu yılsonunda cironun geçen yıla göre artmasını, yüzde 40'ının da bilanço kârının yükselmesini bekliyor. Dış satışların 2019 sonundaki seviyeye yükselmesi konusunda beklentiler ise büyük oranda 2021'in ikinci çeyreğine dönük yoğunlaşıyor.

“Beyaz eşyada ihracat Eylül ayında hızlanacak”

Beyaz eşyada karantina süresince ertelenen talebin harekete geçmesiyle üretimde de hatlar çalışmaya başladı. Sektörde iç pazar canlanırken, ihracatta kan kaybı sürüyor.

Türkiye Beyaz Eşya Sanayicileri Derneği (TÜRKBESD) Can Dinçer: Haziranda toparlanma sürecine girdik, temmuzda ise satışlarımızı rekor seviyelere taşıdık. Ağustosta da toparlanma ivme kazandı. Eylülde ise pozitif ivmenin süreceğini öngörüyoruz. Temmuzda 6 ana üründe iç pazar, geçen yıla kıyasla adet bazında yüzde 58 yükseldi. İhracat da büyük ivme kazanarak geçen yıla göre yüzde 18 arttı. İç satış ve ihracat olmak üzere toplam satışlar temmuzda geçen yıla göre 2 milyon 974 bin 388 adet satışla yüzde 28 arttı. Bu sonuçta ihracat pazarlarımızda ertelenen talep; iç pazarda ise ertelenen taleple birlikte düğün sezonu, devletimizin sağladığı düşük faizli tüketici kredisi imkânı ve konut satışlarındaki artışın etkisi oldu. Ocak-Temmuz 2020 dönemi olarak baktığımızda ise iç satışlarımızın geçen yılın ilk 7 ay ile karşılaştırıldığında yüzde 12 arttığını, ihracatta ve üretimde yüzde 9’luk bir daralma olduğunu görüyoruz.

. . .

İçerik sadece atıfta bulunularak yayınlanabilir: Sivas İş Dünyası. Editöryal görüş, yazarın görüşüne aykırı olabilir.